Βότανα που η επιστήμη έδειξε ότι υποστηρίζουν την υγεία του εγκεφάλου μας
Ο εγκέφαλός μας, αυτό το πανίσχυρο εργαλείο που κατοικοεδρεύει μέσα στο κεφάλι μας, προκειμένου να λειτουργεί σωστά και αποτελεσματικά χρειάζεται την αμέριστη προσοχή μας και την επιμέλειά μας, ώστε οι γνωστικές μας λειτουργίες να λειτουργούν στο έπακρο,
να παραμένουμε υγιείς και να διάγουμε αρμονικό και χωρίς προβλήματα βίο.
Όλοι έχουμε εγκέφαλο – γνωστό ε;
Πόσο καλά όμως χρησιμοποιούμε το δικό μας;
Πολλές φορές ακούμε πολλούς ισχυρισμούς για τα βότανα και τι μπορούν να κάνουν για την υγεία σας.
Ποιοι όμως από αυτούς τους ισχυρισμούς υποστηρίζονται από την επιστήμη;
Ως νευροεπιστήμονες και επαγγελματίες στον τομέα της υγείας του εγκεφάλου, αποφάσισαν να ανακαλύψουν ποια βότανα μας βοηθούν πραγματικά να επιτύχουμε το μέγιστο επίπεδο του εγκεφάλου μας, σύμφωνα με την έρευνα.
Μετά από ανασκόπηση σωρείας επιστημονικής βιβλιογραφίας, οι νευροεπιστήμονες βρήκαν μόλις πέντε βότανα, με αρκετά στοιχεία, που αποδεικνύουν ότι μπορούν πραγματικά να μας βοηθήσουν να φτάσουμε στην πλήρη αξιοποίηση όλου του δυναμικού του εγκεφάλου μας, από την οπτική γωνία της διανοητικής ικανότητας,
να μας βοηθήσουν να διατηρούμε και να συντηρούμε τις νοητικές μας δεξιότητες και να αντιστεκόμαστε με επιτυχία στο πέρασμα του χρόνου,
όπως και να βοηθούν και να επιτρέπουν τον εγκέφαλό μας συνεχώς να αναπτύσσεται,
να αναδιοργανώνεται, να δημιουργεί νέες συνάψεις και λειτουργικές δομές.
Τα βότανα νικητές είναι…
1. φασκόμηλο – το υπερ-βότανο για την υγεία του εγκεφάλου μας!
Από το 2017 και μετά οι δοκιμές σε ανθρώπους έχουν υποστηρίξει το φασκόμηλο ως ισχυρό σύμμαχο για τις γνωστικές μας επιδόσεις.
Μαζί με άλλες πολυάριθμες μελέτες σε ανθρώπους διαπίστωσαν ότι τα οφέλη του φασκόμηλου περιλαμβάνουν:
-. βελτιωμένη απόδοση σε εργασίες μνήμης και προσοχής,
-. μειωμένη πνευματική κόπωση και αυξημένη εγρήγορση,
-. βελτιωμένες αξιολογήσεις στη διάθεση,
-. μειωμένο άγχος και σημαντικά καλύτερη γνωστική λειτουργία, όπως μετράται με τυποποιημένες ψυχιατρικές αξιολογήσεις.
Το φασκόμηλο μπορεί επίσης να καθυστερήσει τη γνωστική παρακμή που σχετίζεται με την ηλικία.
Εκτός από την ενίσχυση των γνωστικών επιδόσεων, το φασκόμηλο συμβάλλει και στην προστασία του εγκεφάλου μας και βέβαια δεν ξεχνάμε τις πανίσχυρες αντιοξειδωτικές του επιδράσεις.
Τα αντιοξειδωτικά, είναι πια γνωστό, προστατεύσουν από τη νευροτοξικότητα και το οξειδωτικό στρες.
Αυτές οι μορφές βλάβης των εγκεφαλικών κυττάρων είναι παρούσες τόσο σε νευρολογικές ασθένειες όσο και σε πολλές διαταραχές της ψυχικής υγείας, όπως η μείζων καταθλιπτική διαταραχή και η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας.
Για τη δύναμή τους να τις καταπολεμούν, ονομάζουμε τα αντιοξειδωτικά “νευροπροστατευτικά” και ναι, το φασκόμηλο είναι γεμάτο με αυτά!
2. βαλσαμόχορτο/υπερικό – το ισχυρό φαρμακευτικό βότανο που συχνά αποκαλείται “το prozac της φύσης”.
Και ονομάζεται έτσι το θαυμάσιο βότανο για τις επιδράσεις του στη δραστηριότητα των νευροδιαβιβαστών.
Οι ενώσεις μέσα στο βότανο αναστέλλουν την επαναπρόσληψη διαφόρων νευροδιαβιβαστών,- ειδικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης όπως η σεροτονίνη.
Το Prozac, από την άλλη πλευρά, είναι ένας SSRI: ένας “εκλεκτικός αναστολέας επαναπρόσληψης σεροτονίνης”.
Ουσιαστικά, το βότανο και το φάρμακο έχουν πολύ παρόμοια αποτελέσματα στη δραστηριότητα των νευροδιαβιβαστών.
Μια μετα-ανάλυση ανέλυσε 35 μελέτες σε 6.993 άτομα με κλινική ήπια και μέτρια κατάθλιψη.
Διαπίστωσαν ότι οι περισσότεροι άνθρωποι ανταποκρίθηκαν καλύτερα στη θεραπεία με βαλσαμόχορτο από ό,τι με εικονικό φάρμακο και ότι οι συμμετέχοντες που χρησιμοποίησαν το βότανο είχαν λιγότερες πιθανότητες να εμφανίσουν ανεπιθύμητες παρενέργειες από εκείνους που έπαιρναν αντικαταθλιπτικά, χωρίς να υπάρχει διαφορά στην αποτελεσματικότητα της θεραπείας.
Επιπλέον, μια μελέτη έδειξε ότι το βαλσαμόχορτο/υπερικό ενίσχυσε τη συναπτική δραστηριότητα μιας περιοχής του εγκεφάλου που ονομάζεται πυρήνας της μοναχικής οδού.
Αυτή η περιοχή είναι ένα είδος κόμβου στο εγκεφαλικό στέλεχος όπου περνούν οι πληροφορίες πριν φτάσουν σε άλλες περιοχές του εγκεφάλου, συμπεριλαμβανομένης της αμυγδαλής, η οποία εμπλέκεται κεντρικά με τη βίωση και την επεξεργασία των συναισθημάτων.
Ωστόσο, το βαλσαμόχορτο χρειάζεται μεγάλη προσοχή διότι έχει επικίνδυνες αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα,
ιδίως με SSRI/εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης και ψυχοτρόπα φάρμακα.
Μπορεί επίσης να μειώσει την αποτελεσματικότητα ορισμένων αντιπηκτικών και άλλων φαρμάκων, όπως:
αντικαταθλιπτικά
αντισυλληπτικά
αντιπηκτικά
Για το λόγο αυτό είναι πολύ σημαντικό και επιβάλλεται, όποιος χρησιμοποιεί βαλσαμόχορτο για θεραπευτικούς σκοπούς να συμβουλευεται πριν το χρησιμοποιήσει, το γιατρό του!!!
3. μελισσόχορτο/Melissa officialis, ένα από τα παλαιότερα και πιο κοινά βότανα που χρησιμοποιούνται ιατρικά.
Ενώ το μελισσόχορτο είναι ένα από τα παλαιότερα και πιο κοινά βότανα, η επιστημονική έρευνα που το υποστηρίζει είναι ολοκαίνουργια!!!
Οι επιστήμονες έχουν αποδείξει ότι αυτό το πλούσιο σε αντιοξειδωτικά βότανο ωφελεί μια σειρά πτυχών της διάθεσής μας και της απόδοσής μας.
Αυτές περιλαμβάνουν τη βελτίωση των μαθησιακών δυσκολιών στα μαθηματικά,*
τη βελτίωση της μνήμης εργασίας ή εργασιακής μνήμης** και τη μείωση του άγχους.
Το μελισόχορτο μπορεί επίσης να βελτιώσει την κινητική και αισθητική λειτουργία μετά από τραυματισμό.
Οι έρευνες παρέχουν ενδείξεις ότι αυτό το αντιφλεγμονώδες βότανο “σαρώνει” τις ελεύθερες ρίζες, καθιστώντας το ισχυρό προστατευτικό ενάντια στη νευροτοξικότητα***
4. δεντρολίβανο/Rosmarinus Officinalis – ισχυρότατο νευροπροστατευτικό βότανο
Εντυπωσιακές έρευνες έχουν καταδείξει τις νευροπροστατευτικές επιδράσεις του δενδρολίβανου, καθώς και τις ισχυρές αντιφλεγμονώδεις,
αντιμικροβιακές,
κυτταροπροστατευτικές και αντικαρκινικές του ιδιότητες.
Έρευνες, μελέτες και μετα-αναλύσεις διαπίστωσε ότι το δενδρολίβανο προστατεύει κα βελτιώνει τις γνωστικές μας λειτουργίες και ιδιαίτερα τη μνήμη μας και τη διαδικασία της μάθησης,
επίσης πιστεύουν πως το δεντρολίβανο μπορεί να προκαλέσει νευρογένεση (7) και περεταίρω ανάπτυξη εγκεφαλικών κυττάρων.
Διαπίστωσαν αλλαγές στον ιππόκαμπο, ο οποίος ως γνωστόν, είναι η περιοχή του εγκεφάλου μας, η οποία συνδέεται με το σχηματισμό νέων αναμνήσεων,
με τη μάθηση και τα συναισθήματα.
Έτσι, καθώς επιφέρει γνωστική ενίσχυση σε υγιείς εγκεφάλους, οι τελευταίες αυτές μελέτες παρέχουν έναν πολλά υποσχόμενο ρόλο για το δενδρολίβανο και στην καταπολέμηση των νευροεκφυλιστικών ασθενειών.
5. ginseng – ο κόνδυλος με τα εκπληκτικά οφέλη
Συχνά, λανθασμένα, το ginseng αναγνωρίζεται ως ρίζα, ενώ στην πραγματικότητα είναι ένας κόνδυλος όπως οι πατάτες και οι γλυκοπατάτες.
Τα οφέλη του είναι εκπληκτικά.
Οι σπουδαίες του θεραπευτικές ιδιότητες βελτιώνουν τις γνωστικές μας λειτουργίες και μας προστατεύουν από τις νευροεκφυλιστικές παθήσεις.
Μια ολοκληρωμένη μελέτη του 2015 με τίτλο “προστατευτικές επιδράσεις του ginseng στις νευρολογικές διαταραχές” (9) συνοψίζει όμορφα την πλειοψηφία των ερευνών για το ginseng.
Το συμπέρασμα;
Το ginseng μπορεί να βελτιώσει τη γνωστική λειτουργία σε έναν υγιή εγκέφαλο, αλλά και να έχει θετικές επιδράσεις σε εγκεφάλους που πάσχουν από νευροτραυματισμό, όπως εγκεφαλικό επεισόδιο,
διάσειση και νευροεκφυλιστικές ασθένειες.
Πώς;
Έχει να κάνει με τις ginsenosides, μια χημική ένωση/ενεργά συστατικά που βρίσκεται σχεδόν αποκλειστικά στο ginseng, οι οποίες έχουν αποδειχθεί ότι εμπλέκονται στη ρύθμιση πολλαπλών φυσιολογικών δραστηριοτήτων.
Αυτοί οι μοριακοί μηχανισμοί περιλαμβάνουν τη διάσπαση των ελεύθερων ριζών,
την αναστολή της φλεγμονής και την πρόληψη της διεγερτοτοξικότητας, όταν τα νευρικά κύτταρα υφίστανται βλάβη ή θάνατο, όταν τα επίπεδα των κατά τα άλλα απαραίτητων και ασφαλών νευροδιαβιβαστών, όπως το γλουταμινικό άλας, γίνονται παθολογικά υψηλά με αποτέλεσμα την υπερβολική διέγερση των υποδοχέων.
Οι ερευνητές των ginsenosides (10) αναφέρουν πως “γίνεται όλο και πιο προφανές ότι το ginseng παράγει νευροπροστατευτικά αποτελέσματα μειώνοντας την παραγωγή ελεύθερων ριζών και ενισχύοντας την εγκεφαλική λειτουργία”.
Συμπέρασμα
Είναι εύκολο να κάνεις έναν ισχυρισμό, αλλά όχι τόσο εύκολο να τον υποστηρίξεις με την επιστήμη.
Όταν πρόκειται για τις ευεργετικές για τον εγκέφαλο δυνάμεις των βοτάνων, η επιστήμη δείχνει ότι θα ήταν έξυπνο να εφοδιάσουμε τον κήπο μας ή το ντουλάπι της κουζίνας μας με φασκόμηλο,
βαλσαμόχορτο,
μελισόχορτο,
δεντρολίβανο και ginseng
Για να προστατέψουμε τον εγκέφαλό μας,
για να αυξήσουμε την εγκεφαλική μας ισχύ και για να αξιοποιούμε όλο και μεγαλύτερο μέρος του δυναμικού του, είναι χρήσιμο να συμπεριλάβουμε αυτά τα βότανα στην υγιεινή διατροφή μας.
Και βέβαια, εκτός από τα βότανα, για να διατηρήσουμε την καλύτερη δυνατή λειτουργική κατάσταση του εγκεφάλου μας μέχρι τα βαθιά γεράματα, είναι απαραίτητη και η συνεχής πνευματική άσκηση,
η καλή διατροφή, η οποία θα περιλαμβάνει όλο τον πλούτο των θρεπτικών συστατικών,
οι κοινωνικές αλληλεπιδράσεις,
η κίνηση!!!
Κανένας δεν μπορεί να μετρήσει ή να ποσοτικοποιήσει τη διανοητική ικανότητα που χρησιμοποιούμε ή να ορίσει που βρίσκεται το όριο στο οποίο μπορούμε να φτάσουμε.
*όταν λέμε “μαθησιακές δυσκολίες στα μαθηματικά”, εννοούμε πως ένα παιδί ή ένας ενήλικας δυσκολεύεται στην κατανόηση και τον χειρισμό βασικών μαθηματικών εννοιών, όπως είναι οι ποσότητες,
τα ποσά,
οι μαθηματικές πράξεις και γενικά η διαχείριση διαφόρων προβλημάτων της Αριθμητικής.
** η μνήμη εργασίας ή εργασιακή μνήμη είναι το μέρος της βραχυπρόθεσμης μνήμης μας που επιτρέπει στον εγκέφαλό μας να κρατήσει πληροφορίες για ένα σύντομο χρονικό διάστημα ενώ κάνει κάτι άλλο.
***κάθε δυσμενής επίδραση στο νευρικό σύστημα, όπως η απώλεια λειτουργικότητας, η οποία οφείλεται στην έκθεση σε δυνητικώς τοξικές ουσίες.
Κείμενο και επιμέλεια κειμένου:thalia-botanologia.gr
έρευνες, μελέτες, αναφορές
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5318325/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5010734/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4128486/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4245564/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5098695/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19760174
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4431423/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4503934/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2893180/
Είναι η σιωπή χρυσός για τον ιππόκαμπο ; – Ναι λένε οι επιστήμονες