Βότανα με οιστρογονική δράση, πλούσια σε φυτοοιστρογόνα

Τα φυτοοιστρογόνα είναι μια διαφορετική ομάδα ενώσεων που προέρχονται από τα βότανα και μιμούνται δομικά ή λειτουργικά τα οιστρογόνα των θηλαστικών και παρουσιάζουν πολλά οφέλη για την ανθρώπινη υγεία.

Είναι γνωστό εδώ και αρκετά χρόνια, ότι ορισμένες φυτικές ενώσεις που προέρχονται από φυτικές πηγές και που ονομάστηκαν φυτοοιστρογόνα, έχουν οιστρογόνες δραστηριότητες και είναι φυσιολογικά δραστικές.
Μέχρι σήμερα, περισσότερα από 300 βότανα έχουν βρεθεί ότι περιέχουν οιστρογονικές ενώσεις.
Τα περισσότερα από αυτά χρησιμοποιούνται από την αρχαιότητα και τα συναντάμε στον Ιπποκράτη, ο οποίος τα χρησιμοποιούσε στην προσπάθειά του να βοηθήσει την αναπαραγωγική ικανότητα των γυναικών και τα χρησιμοποιούσε άλλα ως εμμηναγωγά ενώ κάποια άλλα σαν εκτρωτικά.
Τα συναντάμε στον Διοσκουρίδη, όπως τη λυγαριά, την οποία και χρησιμοποιούσε σε ένα ευρύ φάσμα παθήσεων, μεταξύ των οποίων ήταν και η θεραπεία των γυναικείων ορμονικών διαταραχών οι οποίες συνδέονταν με τον εμμηνορροϊκό κύκλο τους.
Για την εμμηναγωγό δράση του αγριοσταφυλίνου,
της άγριας λεβάντας,
της φασκομηλιάς,
του άγριου δυόσμου, ηδύοσμος κατά τον Ιπποκράτη και της λυγαριάς συναντάμε πολλές μελέτες και περιγραφές αρχαίων μεγάλων γιατρών.
Οι μελέτες αυτές συνεχίζονται με αμείωτο ενδιαφέρον καθ όλη τη διάρκεια των τελευταίων χρόνων και δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι πρόσφατες επιδημιολογικές μελέτες έχουν δείξει συσχέτιση μεταξύ της υψηλής πρόσληψης διατροφικών φυτοοιστρογόνων και των χαμηλότερων ποσοστών ορισμένων καρκίνων,
καρδιαγγειακών παθήσεων,
ρευματικών παθήσεων και χαμηλότερων ποσοστών συμπτωμάτων μετά την εμμηνόπαυση.
Ένα αυξανόμενο σώμα της βιβλιογραφίας υποδηλώνει ότι τα φυτοοιστρογόνα μπορεί να έχουν τόσο οιστρογονικές όσο και αντι-οιστρογονικές δραστηριότητες.
Για παράδειγμα, έχει αποδειχθεί ότι τα φυτοοιστρογόνα  είναι ευεργετικά για το σκελετικό και καρδιαγγειακό μας σύστημα.
Έχει παρατηρηθεί πως παρεμποδίζουν τη χρόνια συστημική αυτοάνοση διαταραχή καταστροφή των αρθρώσεων, τη ρευματοειδή αρθρίτιδα.
Διαθέτοντας δομική και λειτουργική ομοιότητα με τα ανθρώπινα οιστρογόνα, τα φυτοοιστρογόνα, εξαλείφουν τα συμπτώματα της ρευματοειδούς αρθρίτιδας με τις αντιφλεγμονώδεις,
αντιοξειδωτικές,
αντικαρκινικές,
αντι-αγγειογενετικές,
ανοσοδιαμορφωτικές και τις προστατευτικές τους ιδιότητες, χωρίς  να συνοδεύονται από τις επιβλαβείς παρενέργειες των συνθετικών φαρμάκων. 
Επιστημονικά στοιχεία αποκάλυψαν ότι η χρήση φυτοοιστρογόνων διαφορετικών κατηγοριών, συμπεριλαμβανομένων των  flavonoids,
των alkaloids και των stilbenoids που προέρχονται από διαφορετικά είδη βοτάνων, εμφανίζουν ευεργετικά αποτελέσματα στην ρευματοειδή αρθρίτιδα, μέσω διαφόρων κυτταρικών μηχανισμών, συμπεριλαμβανομένης της καταστολής των προφλεγμονωδών κυτοκινών και του οξειδωτικού στρες,
της καταστολής της φλεγμονής και άλλων παραγόντων που βελτιώνουν την υποβάθμιση του χόνδρου και τη διάβρωση των οστών.
Επιπλέον, άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι τα φυτοοιστρογόνα είναι αποτελεσματικά στην πρόληψη και τη θεραπεία του καρκίνου του προστάτη.
Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν πολλά σημαντικά ερωτήματα σχετικά με τα οφέλη των φυτοοιστρογόνων για την ανθρώπινη υγεία.
Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι διεξάγεται μεγάλη έρευνα σε αυτό το συναρπαστικό πεδίο και ένας αυξανόμενος αριθμός μελετών δημοσιεύεται κάθε χρόνο για αυτό το θέμα.
Ένα αυξανόμενο σώμα της βιβλιογραφίας υποδηλώνει ότι τα φυσικά προϊόντα, συμπεριλαμβανομένων των φυτοοιστρογόνων, έχουν σημαντικές αντικαρκινικές ιδιότητες και ως εκ τούτου υπάρχει έντονο ενδιαφέρον για τη λεπτομερή ανάλυση του φυτοοιστρογονικού περιεχομένου των φαρμακευτικών φυτών και βοτάνων.
Πριν δούμε τα πλούσια σε φυτοοιστρογόνα βότανα πρέπει να γνωρίζουμε πως φυτοοιστρογόνα διαθέτουν και άλλες τροφές όπως τα φασόλια,
τα μπιζέλια,
οι φακές,
τα ρεβίθια,
το σκόρδο,
ο μαϊντανός,
ο μάραθος,
το σέλινο,
τα καρότα,
τα κουκιά,
οι μαύρες σταφίδες,
τα αμύγδαλα,
τα καρύδια,
οι ηλιόσποροι,
τα κεράσια,
τα μήλα,
οι φράουλες
τα ρόδια,
τα σταφύλια.
το ελαιόλαδο,
τα δημητριακά ολικής αλέσεως και οι σπόροι, ιδιαίτερα ο λιναρόσπορος,
η σίκαλη,
το κεχρί,
η βρώμη,
το κριθάρι
Τα οφέλη για την υγεία που αποδίδονται σε μια δίαιτα πλούσια σε φυτοοιστρογόνα περιλαμβάνουν:
-. ανακούφιση από τα συμπτώματα του προεμμηνορροϊκού συνδρόμου,
-. ανακούφιση από τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης,
-. μειωμένο κατά πολύ κίνδυνο οστεοπόρωσης,
-. διατήρηση δυνατών και ισχυρών οστών,
-. ανακούφιση από ημικρανίες που σχετίζονται με τον εμμηνορροϊκό κύκλο,
-. μειωμένο κίνδυνο καρδιακών παθήσεων,
-. μειωμένο κίνδυνο καρκίνου του μαστού,
-. μειωμένο κίνδυνο καρκίνο του προστάτη,
-. προστασία της γνωστικής λειτουργίας,
-. προστασία αλλά και θεραπεία των φλεγμονών,
-. διατήρηση της ανοσίας
-. προώθηση της αναπαραγωγής και της γονιμότητας,
-. προστασία από την παχυσαρκία,
-. προστασία από το μεταβολικό σύνδρομο και το διαβήτη τύπου 2,
-. προστασία από διαταραχές της εγκεφαλικής λειτουργίας.
Τα φυτοοιστρογόνα ασκούν τα ευεργετικά τους αποτελέσματα μέσω πολλών και πολλαπλών μηχανισμών και το βασικότερο αποτρέπουν τις φλεγμονές
Τα επίπεδα και τα αποτελέσματα των φυτοοιστρογόνων στο σώμα εξαρτώνται από την ατομική πρόσληψη,
την απορρόφηση,
το μεταβολισμό και το χρόνο έναρξης, γεγονός που μπορεί να εξηγήσει τη διακύμανση της απόκρισης και του οφέλους μεταξύ των ατόμων.
Τα καλύτερα μελετημένα διαιτητικά φυτοοιστρογόνα είναι οι ισοφλαβόνες της σόγιας και του κόκκινου τριφυλιού- Trifolium pratense, οι λιγνάνες λιναρόσπορου και του ιβίσκου-Humulus lupulus, ενώ μελετώνται και άλλα βότανα, τα οποία έχουν, άλλα λιγότερη και άλλα περισσότερη  οιστρογονική ή αντιοιστογονική δράση και στα οποία έχουν ανιχνευτεί ισοφλαβόνες και λιγνάνες αλλά και κουμεστάνες,
και στιλβένες όπως η ρεσβερατρόλη, όλες κατηγορίες φυτοοιστρογόνων.
Τα πιό ισχυρά βότανα, στα οποία έχουν ανιχνευτεί φυτοοιστρογόνα, (τα αναφέρω με αλφαβητική σειρά και όχι με τη σημασία τους)
Actaea racemosa ή Cimicifuga racemosa-τσιμιτσιφούγκα ή Black cohosh (Ranunculaceae)
Angelica sinensis – κινεζική αγγελική (Apiaceae)
Artemisia absinthium L. – αρτεμισία το αψίνθιον (Asteraceae),
Achillea millefolium – αχιλλέα η χιλιόφυλλος ή αγριαψιθιά ή Yarrow (Asteraceae)
Asparagus racemosus -σπαράγγι το θεραπευτικό ή satavar (Asparagaceae)
Avena sativa – βρώμη (Poaceae)
Dioscorea villosa – διοσκορέα ή άγριο γιαμ (Dioscoreaceae)
Cyperus conglomeratus – κύπερος (Cyperaceae)
Fagonia indica (Zygophyllaceae)
Fagonia bruguieri
Ferula harmonis
Glycyrrhiza glabra – γλυκύρριζα (Fabaceae)
Glycine max (L.) Merr.– σόγια (Fabaceae)
Hypericum perforatum – υπερικό ή βαλσαμόχορτο (Hypericaceae)
Hibiscus sabdariffa L.– ιβίσκος της ερυθραίας ή roselle (Malvaceae)
Humulus lupulus L.-λυκίσκος ο κοινός (Cannabaceae)
Leonurus cardiaca L – λεόνουρος ή μανοβότανο ή παναγιόχορτο (Lamiaceae)
Matricaria recutita – χαμόμηλο (Asteraceae)
Origanum vulgare – ρίγανη
Oenothera biennis L – νυχτολούλουδο (Onagraceae)
Pimpinella anisum
Pimenta dioica (L.) Merr.– αρωματοπίπερο ή μπαχάρι (Myrtaceae),
Plantago major L.– πλαντάγκο ή πεντάνευρο (Plantaginaceae),
Salvadora persica (Salvadoraceae)
Salvia officinalis – φασκόμηλο (Lamiaceae)
Smilax domingensis Willd. – αρκουδόβατος (Smilacaceae),
Scutellaria baicalensis Georg – σκουτελάρια ( Lamiaceae)
Trifolium pratense L. – κόκκινο τριφύλι (Fabaceae)
Tanacetum parthenium (L.) Sch. Μπιπ. (Asteraceae) 
Urtica dioica – τσουκνίδα (Urticaceae)
Vitex agnus-castus – λυγαριά (Verbenaceae)
Viburnum opulus – βιβούρνο η χιονόσφαιρα ή χιονιάς (Adoxaceae)
Vicia faba ή Fava bean – κουκιά  (Fabaceae)
Περισσότερες πληροφορίες για τα ισχυρότερα βότανα με οιστρογονική δράση
-. 1) Η γλυκύρριζα – Glycyrrhiza glabra (Fabaceae).
Η γλυκύρριζα θεωρείται φαρμακευτικό φυτό εδώ και χιλιάδες χρόνια.
Ένας παράγοντας που συχνά αποτρέπει τις προσπάθειες τεκνοποίησης είναι οι ακανόνιστοι κύκλοι της εμμήνου ρύσεως και η γλυκύρριζα, η οποία περιέχει φυτοστερόλες βοηθά το σώμα να παράγει φυσικές ορμόνες που ενεργοποιούν, ρυθμίζουν και ισορροπούν τον καταμήνιο κύκλο.
Η γλυκόριζα έχει οιστρογονικά αποτελέσματα, όπως και άλλα βότανα, ο λόγος όμως που την προτιμούμε είναι επειδή είναι προσαρμογόνο βότανο.
Μέσω της ρύθμισης της ορμόνης του στρες κορτιζόλης, “ελαφρύνεται” το φορτίο για τα επινεφρίδια και “απελευθερωμένα” παράγουν οιστρογόνα και προγεστερόνη όταν οι ωοθήκες δεν μπορούν πλέον.
Επίσης η γλυκύρριζα βοηθάει στη θεραπεία του συνδρόμου των πολυκυστικών ωοθηκών,
ενισχύει το ανοσοποιητικό,
βελτιώνει την επιτυχία της εξωσωματικής γονιμοποίησης και μπορεί να μειώσει την τεστοστερόνη στις γυναίκες.
Η γλυκύρριζα χρειάζεται προσοχή κατά τη λήψη, διότι αλληλεπιδρά με κάποια φάρμακο.
Μπορεί να προκαλέσει υπερευαισθησία σε μια ορμόνη στον φλοιό των επινεφριδίων, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένη αρτηριακή πίεση, πονοκεφάλους ή ακόμη και καρδιακές προσβολές.
Επίσης ανεπιθύμητες ενέργειες παρατηρούνται με υψηλές δόσεις γλυκύρριζας και δεν συνιστάται για μακροχρόνια χρήση της,
Εάν παίρνουμε οποιοδήποτε είδος φαρμάκου για την αρτηριακή πίεση, συμβουλευόμαστε τον γιατρό μας
-. 2) Το βιβούρνο – Viburnum opulus και Viburnum prunifolium (Adoxaceae)
Το Viburnum prunifolum και το  Viburnum  opulus δρουν με παρόμοιους τρόπους και έχουν μακρά ιστορία χρήσης από τις γυναίκες, οι οποίες τα χρησιμοποιούσαν σε περιπτώσεις  χαλάρωσης της μήτρας ώστε να προλάβουν επικείμενες αποβολές και για να ανακουφιστούν από κράμπες σε περιόδους επώδυνων περιόδων.
Όταν μια επαπειλούμενη εγκυμοσύνη οφειλόταν σε ευερεθιστότητα της μήτρας, χρησιμοποιούσαν αντισπασμωδικά βότανα όπως το Piscidia erythrina και το Viburnum opulus  και τα τονωτικά βότανα Rubus idaeus και Aletris farinosa-σε μελέτες το βιμπούρνο, έδωσε εξαιρετικά αποτελέσματα στη θεραπεία της δυσμηνόρροιας, του πόνου και του ερεθισμού των ωοθηκών, στους πόνους της εγκυμοσύνης και στην προστασία από την αποβολή-
Αυτές οι παραδοσιακές χρήσεις ερευνήθηκαν σε σύγχρονες μελέτες και στη χημική ανάλυση και τα δύο viburnums βρέθηκε να περιέχουν φυτοθρεπτικά συστατικά που βοηθούν αποτελεσματικά σε περιπτώσεις χαλάρωσης της μήτρας, είναι ισχυρά αντισπασμωδικά και λειτουργούν  κατά των μυϊκών σπασμών, η δε αναλγητική σαλικίνη, η επονομαζόμενη και φυσική ασπιρίνη, σταματά άμεσα τον πόνο.
Έτσι το αφέψημα από το φλοιό του φυτού έχει ισχυρές  σπασμολυτικές,
ηρεμιστικές,
αντισπασμωδικές,
στυπτικές και ηρεμιστικός ιδιότητες.
Και χρησιμοποιείται επίσης σε περιπτώσεις ακατάσχετης αιματικής ροής κατά την έμμηνη ρύση, αλλά και ως παυσίπονο, σπασμολυτικό, καθώς επιδρά στις λείες μυϊκές ίνες των σαλπίγγων και της μήτρας και ανακουφίζει από κράμπες που εμφανίζονται κατά την έμμηνη ρύση,  γενικά το βιβούρνο χρησιμοποιείται για τα προβλήματα του προεμμηνορροϊκού Συνδρόμου (PMS) και της δυσμηνόρροιας, συμπεριλαμβανομένων των σπασμών μετά τον τοκετό.
Το Viburnum μπορεί να αναμιχθεί με άλλα βότανα, όπως το τζίντζερ, και η βαλεριάνα.
-. 3) Η λυγαριά – Vitex agnus (Verbenaceae).
Η λυγαριά είναι το το πιο ενδεδειγμένο βότανο για την προώθηση της ορμονικής ισορροπίας – χρησιμοποιείται για τη βελτίωση των εμμηνορροϊκών κύκλων σε γυναίκες με ακανόνιστες περιόδους,
για την ανακούφιση από τα συμπτώματα του προεμμηνορροϊκού σύνδρομου (PMS),
για την ενίσχυση της γονιμότητας και τη θεραπεία της υπογονιμότητας,
για την ομαλοποίηση μιας ακανόνιστης ή ανύπαρκτης περιόδου και για γυναίκες που έχουν λάβει αντισυλληπτικά χάπια και δεν έχουν ακόμη δημιουργήσει έναν κανονικό κύκλο,
δρα στην υπόφυση για να αποκαταστήσει και να εξισορροπήσει την παραγωγή οιστρογόνων και προγεστερόνης από τις ωοθήκες.
Ενώ το ίδιο το βότανο δεν είναι ορμόνη έμμεσα αυξάνει τα επίπεδα της προγεστερόνης μετατοπίζοντας την αναλογία οιστρογόνων – προγεστερόνης υπέρ της προγεστερόνης.
Και βέβαια η λυγαριά διευκολύνει τη μετάβαση στην εμμηνόπαυση και θεραπεύει τα συμπτώματά της.
#*-. 4) Η κινεζική αγγελική – Angelica sinensis (Apiaceae), στην ίδια οικογένεια με την Angelica archangelica.
Η κινέζικη αγγελική είναι το νούμερο ένα βότανο που χρησιμοποιείται εδώ και χιλιάδες χρόνια για την προώθηση ενός υγιούς γυναικολογικού συστήματος και είναι κοινώς γνωστή ως “βότανο των γυναικών”
Έχει συνδεθεί με τη θεραπεία των διαταραχών του καταμήνιου κύκλου,
της δυσμηνόρροιας,
των συμπτωμάτων του προεμμηνορροϊκού σύνδρομου-PMS, της εμμηνόπαυσης αλλά και της πρόωρης εκσπερμάτισης 
Η Angelica sinensis έχει εξισορροπητική επίδραση στον εμμηνορροϊκό κύκλο, καθιστώντας την ιδανική θεραπεία για όσες γυναίκες πάσχουν από ακανόνιστες ή απουσιάζουσες περιόδους, ειδικά εάν συνοδεύονται από μυϊκή ένταση, κράμπες και έντονο πόνο.
Υπάρχουν βοτανολόγοι, οι οποίοι υποστηρίζουν πως η Angelica sinensis “ξεμπλοκάρει” το αναπαραγωγικό σύστημα και μπορεί να βοηθήσει τις γυναίκες να μείνουν έγκυες ρυθμίζοντας τον καταμήνιο κύκλο τους – η Angelica χρησιμοποιείται σε θεραπείες πολυσύνθετων κινεζικών φαρμάκων για τη θεραπεία της στειρότητας των γυναικών 
Ωστόσο, η χρήση της δεν περιορίζεται στα πολλαπλά και διαφορετικά είδη γυναικολογικών διαταραχών, καθώς η κινεζική αγγελική χρησιμοποιείται σε πολλούς συνδυασμούς βοτανικών μειγμάτων  για τη θεραπεία της υπογονιμότητας και των ανδρών, συμπεριλαμβανομένης της βελτίωσης της κινητικότητας του σπέρματος.
Η κινέζικη αγγελική  δεν πρέπει να χρησιμοποιείται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και σε περιπτώσεις αντιπηκτικής θεραπείας
-. 5) Ο λεόνουρος ή μανοβότανο ή παναγιόχορτο – Leonurus cardiaca L
Ο λεόνουρος είναι βότανο καρδιοτονωτικό,
εμμηναγωγό,
ισχυρό ηρεμιστικό,
καταπραϋντικό, 
αντιαιμορραγικό,
αντιβακτηριακό, και επουλωτικό, με ισχυρές αντιοξειδωτικές,
αντιφλεγμονώδεις,
αντικαρκινικές και αντιδιαβητικές δράσεις.
Ως καρδιοτονωτικό, χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση της νευρικής εξάντλησης,
της  υπέρτασης,
της ταχυκαρδίας, κυρίως όταν αυτή επιτείνεται από το στρες.
Ως εμμηναγωγό, ομαλοποιεί τον καταμήνιο κύκλο, ιδιαίτερα χρήσιμος σε περιπτώσεις προεμμηνορυσιακής έντασης,
αντιμετωπίζει την αμηνόρροια και τη δυσμηνόρροια, ιδιαίτερα όταν υπάρχει ένταση, στρες, άγχος και ανησυχία.
Εκεί όμως που ο λεόνουρος “δείχνει” όλη του τη δύναμη είναι η περίοδος της εμμηνόπαυσης.
Ο λεόνουρος είναι ένα πολύτιμο,  ιδανικό και υπέροχο βότανο  για την περίοδο της εμμηνόπαυσης.
Είναι ένα πολύτιμο χαλαρωτικό,
ηρεμιστικό και τονωτικό βότανο που βοηθά στις μεταβολές της εμμηνόπαυσης.
Οι εμμηνοπαυσιακές γυναίκες έχουν ανάγκη το υπέροχο αυτό βότανο, καθώς μειώνει τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης, όπως είναι οι εξάψεις,
η αϋπνία
οι ταχυπαλμίες,
οι κράμπες,
ο πονοκέφαλος,
οι λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος,
η κατάθληψη,
η παχυσαρκία  – Πολλοί βοτανολόγοι παρομοιάζουν τον λεόνουρο με την παρηγορητική αγκαλιά μιας μητέρας. 
Ο λεόνουρος αλληλεπιδρά με ηρεμιστικά χάπια, για αυτό χριάζεται προσοχή και βέβαια δεν πρέπει σε καμία απολύτως περίπτωση να καταναλώνεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης
-. 6) Το άγριο σπαράγγι – Asparagus racemosus
Με τα αυξανόμενο ενδιαφέρον για τα φυτοοιστρογόνα, πολλά φυσικά φυτοχημικά που εξάγονται από διαφορετικά είδη βοτάνων έχουν διερευνηθεί για τις οιστρογονικές δραστηριότητες και τις πιθανές εφαρμογές τους.
Μεταξύ των βοτάνων που έχουν ερευνηθεί είναι και το άγριο σπαράγγι στο οποίο εντοπίστηκαν φυτοοιστρογόνα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη θεραπεία του καρκίνου του μαστού.
Επίσης παρατηρήθηκες πως το άγριο σπαράγγι υποστηρίζει τη φυσική παραγωγή οιστρογόνων στον οργανισμό,
συμβάλλει στην ενίσχυση της γονιμότητας και της ζωτικότητας και γενικά χρησιμοποιείται για να βοηθήσει τις γυναίκες με προβλήματα εμμήνου ρύσεως, όπως το προεμμηνορροϊκό σύνδρομο,
με προβλήματα αναπαραγωγής, ενισχύοντας τη γονιμότητα και ρυθμίζοντας τον καταμήνιο κύκλο, 
με προβλήματα γαλακτοφορίας, ρυθμίζοντας την έκκριση ορμονών βοηθάει στην αύξηση της  παραγωγής του μητρικού γάλακτος,
με προβλήματα εμμηνόπαυσης, αποκαθιστώντας την ισορροπία των ορμονών, η οποία διαταράσσεται την περίοδο της εμμηνόπαυσης.
     -. # Σήμερα το άγριο σπαράγγι χρησιμοποιείται σε πολλά ιάματα της ayurvedic, ειδικά ως γυναικείο τονωτικό και οι εφαρμογές του πολυάριθμες, η δε ζήτησή του συνεχόμενη και αυξανόμενη, γεγονός που οδηγεί στην υπερεκμετάλλευση.
Εξαιτίας αυτού, απαιτούνται επειγόντως εναλλακτικές στρατηγικές διάδοσης και διατήρησης για να αποφευχθεί η απειλή του είδους.
-. 7) Το άχυρο βρώμης – Avena Sativa.
Συχνά η βρώμη -Avena Sativa περιγράφεται ως “Viagra της Φύσης”, διότι χαλαρώνει το νευρικό σύστημα, ενώ παράλληλα αυξάνει τη σεξουαλική επιθυμία σε άνδρες και γυναίκες.
Στους άνδρες διεγείρει την απελευθέρωση της δεσμευμένης τεστοστερόνης, βοηθώντας έτσι στην εξισορρόπηση των ορμονών που είναι απαραίτητες για την υποστήριξη της υγιούς σεξουαλικής ζωής και της σεξουαλικής απόκρισης .
Στις γυναίκες δρα τονωτικά στο νευρικό σύστημα και ενθαρρύνει την κυκλοφορία του αίματος, γεγονός που συμβάλλει στην τόνωση της σεξουαλικής επιθυμίας.
Ορισμένες παραδόσεις χρησιμοποιούν το βότανο με μεγάλη προσοχή, για να ανακουφίσουν τις κράμπες στη περίοδο της εμμηνόρροιας και το φούσκωμα.
Επίσης, μελέτη εκτίμησε την αντιοξειδωτική ικανότητα της Avena sativa και επιβεβαίωσε τις προστατευτικές της επιδράσεις στην ανεπάρκεια οιστρογόνων, επομένως, η Avena sativa μπορεί να είναι πολύ χρήσιμη στην πρόληψη της παχυσαρκίας και της οξειδωτικής βλάβης των νεφρών που συμβαίνουν κατά την εμμηνόπαυση.
#*-. 8) Η διοσκορέα – Dioscorea villosa
Συνήθως η διοσκουρέα χαρακτηρίζεται ως «φυσικό οιστρογόνο»
Από τον 18ο αιώνα, οι βοτανολόγοι χρησιμοποιούσαν τη διοσκουρέα  για να θεραπεύσουν τις κράμπες της εμμήνου ρύσεως και τα προβλήματα που σχετίζονταν  με τον τοκετό και την εμμηνόπαυση. 
Αν και η διοσκορέα  δεν έχει άμεση οιστρογονική δράση, φαίνεται να επηρεάζει τις ορμόνες με τρόπο παρόμοιο με το ένα οιστρογόνο – η μετατροπή της Diosgenin σε οιστρογόνα, προγεστερόνη ή οποιοδήποτε άλλο στεροειδές δεν συμβαίνει στο ανθρώπινο σώμα.
Σήμερα η διοσκουρέα  πιστεύεται ότι επηρεάζει την ισορροπία των ορμονών με τρόπο που μπορεί να ωφελήσει καταστάσεις όπως πρωινή αδιαθεσία,
προεμμηνορροϊκό σύνδρομο (PMS) – αυξάνει τα επίπεδα της προγεστερόνης στο σώμα, για να υπάρχει ισορροπία μεταξύ οιστρογόνων και προγεστερόνης για την ανακούφιση των συμπτωμάτων του προεμμηνορροϊκού συνδρόμου-
οι εξάψεις,
οι εμμηνορροϊκές κράμπες,
η κολπική ξηρότητα,
η χαμηλή λίμπιντο και η οστεοπόρωση.
Δυστυχώς, αυτοί οι ισχυρισμοί δεν υποστηρίχθηκαν πολύ καλά από την μέχρι σήμερα έρευνα, εν μέρει, επειδή έχουν γίνει πολύ λίγες έρευνες.
Από την πλευρά τους, τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας έχουν δηλώσει ότι υπάρχουν “ανεπαρκή στοιχεία”  για το ισχυρισμό ότι η διοσκορέα μπορεί να βοηθήσει στη θεραπεία του PMS, της υπογονιμότητας,
των οδυνηρών περιόδων,
της χαμηλής λίμπιντο ή της κολπικής ξηρότητας. 
Αν και  περισσότερη έρευνα έχει αφιερωθεί στη χρήση της διορκορέας στην εμμηνόπαυση, τα αποτελέσματα ήταν στην πραγματικότητα ασαφή. 
Οι περισσότερες μελέτες επικεντρώθηκαν στη χρήση τοπικών αλοιφών διοσκορέας.
Μια μελέτη τεσσάρων εβδομάδων από την Αυστραλία διαπίστωσε ότι η αλοιφή διοσκορέας ενώ ήταν απόλυτα ασφαλής, είχε ελάχιστη επίδραση στα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης

O Ιπποκράτης απαριθμεί 44 φυτά με γυναικολογικές χρήσεις.

#*-. 9) Η τσιμιτσιφούγκα ή Black cohosh Actaea racemosa ή Cimicifuga racemosa (Ranunculaceae),
Σε μελέτη παρατηρήθηκε, πως τα ποσοστά εγκυμοσύνης ήταν υψηλότερα στις γυναίκες που έλαβαν Cimicifuga racemosa σε σύγκριση με άλλα φάρμακα, επίσης  η ίδια μελέτη διαπίστωσε σημαντικές επιδράσεις στη μείωση της ωχρινοτρόπου ορμόνης σε γυναίκες με PCOS που έλαβαν Cimicifuga racemosa σε σύγκριση με κάποιο φάρμακο.
Το πιο συναρπαστικό για μένα είναι οι μηχανισμοί δράσης της τσιμιτσιφούγκας.
Η τσιμιτσιφούγκα προτείνεται για τη θεραπεία της δυσμηνόροιας και για την ανακούφιση των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης και των εξάψεων που την συνοδεύουν.
Αυτό οφείλεται στις ισοφλαβόνες, τα διαιτητικά φυτοοιστρογόνα, που περιέχει η τσιμιτσιφούγκα, ουσίες που όπως είπαμε είναι χημικά παρόμοιες με τα οιστρογόνα που παράγουν τα σώματά μας.
Αυτά τα φυτοοιστρογόνα ρυθμίζουν τα δικά μας επίπεδα οιστρογόνων, που η ανισορροπία τους είναι ο κυρίως ένοχος πίσω από τις εξάψεις.
Επίσης μέσω της εξισορρόπησης των οιστρογόνων, η τσιμιτσιφούγκα προσφέρει σημαντική βοήθεια σε περιπτώσεις κολπικής ξηρότητας.
Η κολπική ξηρότητα είναι μια ενοχλητική κατάσταση για τις γυναίκες που βρίσκονται στην εμμηνόπαυση και η τσιμιτσιφούγκα με την εξισορρόπηση των οιστρογόνων προσφέρει άμεση ανακούφιση.
Επίσης σε περιπτώσεις υπερβολικής εφίδρωσης
-. 10) Το φασκόμηλο – Salvia officinalis 
Το απόλυτο βότανο για τη θεραπεία των εξάψεων και άλλων εμμηνοπαυσιακών και μετεμμηνοπαυσιακών προβλημάτων όπως:
της υπερβολικής εφίδρωσης,
της ανησυχίας,
της απώλειας των μαλλιών,
της αϋπνίας,
των νυχτερινών εφιδρώσεων,
των πονεμένων αρθρώσεων,
της παχυσαρκίας και
των ψυχικών νοσημάτων κατά την εμμηνόπαυση. 
Ισχυρότατο ηρεμιστικό και αναζωογονητικό βότανο.
Tα εκχυλίσματά του έχουν αντιοξειδωτικές,
οιστρογονικές,
αντιφλεγμονώδεις και αντικαρκινικές ιδιότητες.
Το φασκόμηλο, όπως και το δεντρολίβανο προστατεύουν, αλλά και βοηθούν στη θεραπεία του καρκίνου του μαστού
Σε πολλές μελέτες αποδείχτηκες πως το carnosic acid του φασκόμηλου ασκεί απόπτωση που σημαίνει ότι τα καρκινικά κύτταρα εξαφανίζονται.
Το φασκόμηλο ερευνάται περαιτέρω και ως χρήση αντισυλληπτικής μεθόδου
      Δεν χρησιμοποιούμε το φασκόμηλο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, αν υπάρχει νεφρική νόσος και επιληψία.
-. 11) Το βαλσαμόχορτο – Hypericum perforatum
Βαλσαμόχορτο το πολύτιμο, τα κατ εξοχήν βότανο του άγχους , του στρες, της μελαγχολίας και της κατάθλιψης που πάρα πολλές φορές συνοδεύουν πολλές γυναίκες την περίοδο της εμμηνόπαυσης.
Το βαλσαμόχορτο είναι από τα απαραίτητα βότανα κατά την περίοδο της εμμηνόπαυσης, αλλά και όλες τις άλλες περιόδους στη ζωή των γυναικών με προβλήματα άγχους και στρες που αίτιό τους είναι η ανισορροπία του καταμήνιου κύκλου τους.
-. 12) Το λάδι από σπόρους νυχτολούλουδου – Oenothera biennis L
Μία από τις πιο δημοφιλείς θεραπείες για τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης είναι το έλαιο νυχτολούλουδου, επίσης γνωστό ως evening primrose oil, το οποίο εξάγεται από τους σπόρους του φυτού νυχτολούλουδου – Oenothera biennis.
Αυξάνοντας την παραγωγή προσταγλανδινών, πιστεύεται ότι το evening primrose oil βοηθά στην αντιμετώπιση των ορμονικών αλλαγών που σχετίζονται με την εμμηνόπαυση.
Είναι ένα παραδοσιακό φυτικό λάδι που περιέχει υψηλά επίπεδα ωμέγα-6 λιπαρών οξέων, απαραίτητα  για παθήσεις όπως το προεμμηνορροϊκό σύνδρομο και η εμμηνόπαυση.
Μελέτη διαπίστωσε ότι  γυναίκες που χρησιμοποιούν λάδι νυχτολούλουδου παρατήρησαν μείωση των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης.
Η χορήγηση του σε γυναίκες που υποφέρουν από προεμμηνορροϊκό σύνδρομο, μειώνει την ευερεθιστότητα,
τις κράμπες και την ευαισθησία των μαστών.
Η χορήγηση του σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, σε γυναίκες που βρίσκονται στην εμμηνόπαυση και σε γυναίκες μετεμμηνοπαυσιακές περιορίζει την ανάπτυξη και συρρικνώνει το μέγεθος των καρκινικών κυττάρων και σύμφωνα με το National Health Institute το GLA* είναι το μοναδικό λιπαρό οξύ που έχει αυτή τη δράση, αποδεδειγμένα.
Σκοτώνει τα προ-καρκινικά κύτταρα-μεγάλη έρευνα στη Φινλανδία έδειξε ότι γυναίκες που είχαν υψηλά επίπεδα GLA οι πιθανότητες να αναπτύξουν καρκίνο του μαστού ήταν πολύ-πολύ περιορισμένες
-. 13) Το βόραγκο – Borago offinicalis
Το έλαιο των σπόρων του  βοράγκο,  είναι πλούσια πηγή GLA, συμβάλλει στη ρύθμιση των ορμονών και του καταμήνιου  κύκλου, αποτελεσματικό στην μετρίαση των συμπτωμάτων του προεμμηνορροϊκού συνδρόμου (PMS) και των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης, όπως η έξαψη.
Το Μποράγκο αναζωογονεί και ανανεώνει τα επινεφρίδια μετά από ιατρική αγωγή με κορτιζόνη ή στεροειδή και μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως τονωτικό των επινεφριδίων για μεγάλο χρονικό διάστημα.
-. 14) Η σκουτελάρια –Scutellaria baicalensis Georg ( Lamiaceae)
Το Scutellaria baicalensis Georgi είναι ένα είδος ανθοφόρου φυτού στην οικογένεια Lamiaceae.
Τη βρίσκουμε να αυτοφύεται σε πολλές χώρες της Ανατολικής Ασίας και καλλιεργημένη σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες
Οι Κινέζοι χρησιμοποιούν την αποξηραμένη ρίζα αυτού του φαρμακευτικού βοτάνου για περισσότερα από 2000 χρόνια ως παραδοσιακό φάρμακο γνωστό ως Huang-Qin και αναφέρεται τώρα επίσημα στην κινεζική φαρμακοποιία.
Η αποξηραμένη ρίζα του Huang-Qin παρασκευάζεται συχνά με αφέψημα- βρασμός ή ως βάμμα.
Είναι ένα από τα κορυφαία 40 βότανα της βοτανοθεραπείας και χρησιμοποιείται σε βοτανικούς συνδυασμούς για μια ευρεία ποικιλία γυναικολογικών και μαιευτικών προβλημάτων.
Χρησιμοποιείται επίσης σε βοτανικές φόρμουλες για την αποτροπή της αποβολής και για τη θεραπεία της μητρορραγίας
 -. # Εκτός από τα παραπάνω βότανα, στον κατάλογο των 300 βοτάνων στα οποία έχουν βρεθεί φυτοοιστρογόνα, θα βρούμε και
το ταραξάκο ή αγριοράδικο – Taraxacum officinale
το δεντρολίβανο – Rosmarinus officinalis Linn
την τσουκνίδα – Urtica dioica L.
την ινούλα-ελένιο – Inula helenium L.
την καλέντουλα – Calendula officinalis L.
τη σκισάνδρα – Schisandra chinensis (Turcz.) Baill.- η σκισάνδρα αυξάνει τη διάθεση και τις αντοχές, κατάλληλο βότανο για την χαμηλή libido-γενετήσιος ορμή
τα σμέουρα – Rubus idaeus
την αγριοτριανταφυλλιά – Rosa canina
το χελιδόνιο – Chelidonium majus
Οι ευεργετικές τους ιδιότητες για την υγεία μας πολλές και εκτείνονται σε όλο το φάσμα των αναγκαίων καταστάσεων που είναι υπεύθυνες για τη διατήρηση της συνολικής μας υγείας.
Καρκίνοι του μαστού, του προστάτη, οστεοπόρωση, ρευματοειδής αρθρίτιδα, ορμονική αποκατάσταση, εμμηνόπαυση και φτάνουν στην αποκατάσταση της αναπαραγωγικής ικανότητας των γυναικών και ανδρών.
Και ας μην ξεχνάμε πως η φύση πάντα μας δείχνει το δρόμο – τα θηλαστικά ζώα από πάντα επέλεγαν τα φυτά που έτρωγαν.
Άλλα βότανα έτρωγαν για να αυξήσουν την γονιμότητά τους και άλλα για να την μειώσουν.
Εξάλλου πολλές από τις αρχικές έρευνες για τα φυτοοιστρογόνα έγιναν παρατηρώντας και παρακολουθώντας τα ζώα.
Τα συγκριτικά πλεονεκτήματα των βοτάνων και των φυτών με οιστρογονική και εμμηναγωγό δράση έναντι των συνθετικών έγκειται κατά πρώτον και σπουδαιότερο στην ασφάλειά τους και κατά δεύτερον στην πολυπλοκότητα και στη δομική πρωτοτυπία που παρουσιάζουν.
Η εξαιρετική τους αυτή δομική πρωτοτυπία και ποικιλία είναι αδύνατον να παραλληλιστεί με ένα συνθετικό προϊόν.
Είναι τέτοια η ευεργετική και θεραπευτική επίδρασή τους στις διαταραχές και δυσλειτουργίες του ορμονικού συστήματος του οργανισμού, η θεραπευτική δράση και η βοήθεια που παρέχουν στην ρύθμιση του κύκλου της έμμηνης ρύσης και της αναπαραγωγικής ικανότητας των γυναικών, ώστε να συνεχίζεται η χρήση τους εδώ και αιώνες,
ενώ παράλληλα έχουν επιβεβαιωθεί οι ευεργετικές τους αυτές ιδιότητες μέσα και από πολλές επιδημιολογικές μελέτες και έχουν τεκμηριώσει μια επιστημονική βάση δεδομένων για τη λαϊκή χρήση ορισμένων βοτάνων, ενώ δεν υπάρχουν κλινικές ενδείξεις σε άλλες περιπτώσεις.
Αυτό οφείλεται συνήθως στο γεγονός ότι πολλά από τα βότανα δεν έχουν μελετηθεί καθόλου σε κλινικό περιβάλλον, παρά το ότι η αποτελεσματικότητά τους έχει αποδειχθεί.
Μία από τις επιδημιολογικές μελέτες που έχουν γίνει και συνέκριναν αυτόχθονες ασιάτισες με ομάδες γυναικών άλλων πολιτισμών, παρατήρησαν ότι
η υψηλή περιεκτικότητα φοιτοοιστρογόνων στην διατροφή των ασιατικών γυναικών ήταν υπεύθυνη εν μέρη, για τα χαμηλά ποσοστά καρκίνου του μαστού και για την μεγάλη ευκολία με την οποία οι γυναίκες αυτές περνούσαν στην εμμηνόπαυση.
Η σπουδαιότητα δε του ρόλου αυτών των βοτάνων έχει οδηγήσει στην κυκλοφορία πολλών φαρμακευτικών σκευασμάτων με φυτοοιστρογόνα.
Και η έρευνα συνεχίζεται…
     Σε επόμενα άρθρα θα δούμε ένα-ένα τα βότανο ξεχωριστά για να γνωρίσουμε τις πάμπολλες και θαυμάσιες ιδιότητές τους αρχής γενομένης με την λυγαριά.

Κείμενο και επιμέλεια κειμένου:thalia-botanologia.gr

* το γ-λινολενικό οξύ ή GLA είναι ένα λιπαρό οξύ της σειράς ω-6,πολύτιμο συστατικό του λαδιού του νυχτολούλουδου

έρευνες, μελέτες, αναφορές:
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S030881461400692X
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5031759/
https://www.sciencedirect.com/topics/medicine-and-dentistry/scutellaria-baicalensis
https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/2515690X19829380
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6047296/
https://www.sciencedirect.com/topics/medicine-and-dentistry/diosgenin
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK544344/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3710746/
https://medlineplus.gov/druginfo/natural/970.html
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15513824/
https://bmccomplementmedtherapies.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12906-019-2549-x
https://www.x-mol.com/paper/1294274384992280576
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6062382/
https://www.sigmaaldrich.com/life-science/nutrition-research/learning-center/plant-profiler/dioscorea-villosa.html
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32249978/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30580607/
http://www.botanical.com/botanical/mgmh/g/gueros44.html
https://en.wikipedia.org/wiki/Viburnum_prunifolium
https://en.wikipedia.org/wiki/Viburnum_opulus
https://link.springer.com/article/10.1007/s11418-016-0971-7?shared-article-renderer
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0753332220312312
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12136368/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17113210/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15579328/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/8077314/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4528347/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15145274/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/13680814/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27723080/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2756988/
https://academic.oup.com/chromsci/article/51/1/33/288405
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16181020/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23136064/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5050441/