Οι δράσεις των βοτάνων: 26 ισχυρότατα επουλωτικά βότανα

Επουλωτικά βότανα

Οι πληγές μπορούν γενικά να ταξινομηθούν σε οξείες και χρόνιες, ανάλογα με την αιτιολογία τους.
Οι οξείες πληγές συμβαίνουν συχνότερα λόγω ατυχημάτων, όπως τραύματος ή εγκαυμάτων.
Οι οξείες πληγές θα πρέπει κανονικά να επουλωθούν σε σύντομο χρονικό διάστημα, με την προϋπόθεση ότι παρέχεται η σωστή θεραπεία.
Στην επούλωση τραυμάτων, είναι πάντοτε σκόπιμο να επιτευχθεί γρήγορη και πλήρης επούλωση των πληγών, καθώς η προκύπτουσα ουλή θα είναι λιγότερο ορατή.
Ως εκ τούτου, ο στόχος είναι η επίτευξη πρώιμης επούλωσης των πληγών.

Επουλωτικά βότανα

Όπως πολλές φορές έχω επισημάνει το δέρμα μας είναι κάτι πολύ περισσότερο από ένα προστατευτικό εξωτερικό περίβλημα του σώματός μας.
Είναι μια επιφάνεια πλούσια σε αισθητήριες νευρικές απολήξεις χάρη στις οποίες – μέσα από το δέρμα μας – έχουμε φυσική επαφή με το περιβάλλον μας.
Η σχέση του με το νευρικό μας σύστημα είναι στενότατη.
Όταν η σχέση αυτή διαταράσσεται, πολλές φορές, εκδηλώνονται διάφορα προβλήματα όπως οι δερματοπάθειες.
Οι δερματοπάθειες γενικά, είναι η εξωτερική εκδήλωση εσωτερικών προβλημάτων και πρέπει να τις αντιμετωπίζουμε πάνω σε αυτή τη βάση.
Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις όπως τα τραύματα και οι μώλωπες, που όταν συμβαίνουν πρέπει να φροντίζουμε το δέρμα μας μεμονωμένα.
Η φύση απλόχερα μας έχει προσφέρει μια ποικιλία βοτάνων που προάγουν την επούλωση πρόσφατων τραυμάτων, αλλά και χρόνιων, αναμενόμενο βέβαια αφού η Γαία έχει φροντίσει για την υποστήριξή μας.
Το εντυπωσιακότερο όλων είναι το πλήθος των περιοχών, στις οποίες αφθονούν τα επουλωτικά και αναπλαστικά βότανα, δεδομένου ότι
οι τραυματισμοί ήταν, είναι και θα είναι το συνηθέστερο σωματικό πρόβλημα σε κάθε γωνιά της Γης!
Κάποια από αυτά τα βότανα είναι και στυπτικά και μέρος της αποτελεσματικότητάς τους βασίζεται στην καταπληκτική τους αυτή ικανότητα να σταματούν την αιμορραγία και να συστέλλουν του ιστούς.
Κάποια άλλα είναι και αναλγητικά, και αντιφλεγμονώδη και αιμοστατικά, όπως το υπέροχο και πολύτιμο υπερικό!

Bruce H. Lipton, Ph.D: “Σε μια κατάσταση σωματικής δυσφορίας, η ιατρική παρέμβαση δεν θα πρέπει να επικεντρώνεται στην εξάλειψη των συμπτωμάτων, αλλά θα πρέπει να κατευθύνεται στην εξάλειψη της πρωταρχικής αιτίας.
Εντός των ορίων,
ο πόνος,
ο πυρετός,
το πρήξιμο και η γενική δυσφορία, αποτελούν σημαντική συμβολή στη φάση της επούλωσης και δεν πρέπει να τίθενται σε κίνδυνο”

…και ας δούμε λίγο, ποια η σχέση των επουλωτικών βοτάνων με το δέρμα και ας γνωρίσουμε τα ισχυρότερα αιμοστατικά και επουλωτικά βότανα.
1. υπερικό ή Hypericum perforatum, το γνωστό μας βαλσαμόχορτο,το βάλσαμο του σώματός μας και της ψυχής μας, είναι από τα ισχυρότερα αιμοστατικά, σταματά άμεσα την αιμορραγία,
αναλγητικά, σταματά τον πόνο,
αντιφλεγμονώδες, προστατεύει από τις φλεγμονές,
επουλωτικά, επουλώνει τις πληγές  και αναπλαστικά βότανα, αναπλάθει τους ιστούς.
Το λάδι του θα πρέπει οπωσδήποτε, να είναι στο οικιακό κουτί των πρώτων βοηθειών μας
2. καλέντουλα ή Calendula officinalis, η καλέντουλα χρησιμοποιείται για τον καθαρισμό και την επούλωση των πληγών από την αρχαιότητα.
Τα άνθη της περιέχουν συστατικά που σκοτώνουν τα βακτήρια, με παράλληλη ισχυρή αντιφλεγμονώδη και αναπλαστική δράση, με αποτέλεσμα να  επιδιορθώνει γρήγορα τον κατεστραμμένο ιστό του δέρματος, να επουλώνει πληγές,
έλκη,
αποστήματα,
κιρσούς,
τσιμπήματα εντόμων,
φλεγμονή των νυχιών,
εγκαύματα,
μώλωπες και δερματικά εξανθήματα.
3. σύμφυτο ή Symphytum officinale, το χαρακτηριστικό του σύμφυτου είναι η αμεσότητα και η ταχύτητα.
Το σύμφυτο είναι ισχυρό επουλωτικό βότανο το οποίο δρα άμεσα.
Επουλώνει τάχιστα τις πληγές, ειδικά πληγές οι οποίες αρνούνται να επουλωθούν και τα εγκαύματα.
Λόγω της ταχείας επούλωσης των πληγών που προσφέρει το σύμφυτο, πρέπει πάντα στο σημείο του πάσχοντος μέρος του σώματος που θα βάλουμε αλοιφή ή έγχυμα σύμφυτου να είναι απόλυτα καθαρό για να μην εκσλαβιστούν εκεί μικρόβια.
Το σύμφυτο πρέπει να χρησιμοποιείται με φειδώ και ποτέ εσωτερικά χωρίς την συμβουλή ειδικού.
4. αλόη ή Aloe vera, η αλόη είναι γνωστή από αρχαιοτάτων χρόνων, από όταν Έλληνες και Ρωμαίοι τη χρησιμοποιούσαν για τη θεραπεία των πληγών και των προβλημάτων του δέρματος.
Το τζελ της αλόης έχει ενυδατικές,
αντιμικροβιακές,
επουλωτικές,
μαλακτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες και δράσεις και μπορεί να αποτελέσει μια από τις καλύτερες εναλλακτικές λύσεις για τα προβλήματα του δέρματος.
Επίσης  η αλόη μειώνει τη γλυκόζη του αίματος που μπορεί να είναι ευεργετική σε διαβητικά τραύματα (1)
Η τοπική χορήγηση του gel Aloe vera είναι ωφέλιμο εργαλείο για την επούλωση των μικρών εγκαυμάτων και η εφαρμογή του gel Aloe vera είναι ακίνδυνη καθώς οι αντιδράσεις υπερευαισθησίας σε αυτήν είναι σπάνιες.   
5. φύλλα της ελιάς, τα φύλλα της ελιάς έχουν ισχυρότατη επουλωτική και θεραπευτική δράση και τα καταπλάσματα και τα εκχυλίσματα από αποξηραμένα φύλλα ελιάς έχουν την ικανότητα να επουλώνουν* τις πληγές των φλεγμονωδών τραυμάτων και να θεραπεύουν τις φλεγμονές του δέρματος
6. θυμάρι ή Thymus vulgaris, το θυμάρι είναι ισχυρότατο αντιβακτηριακό,
αντιμυκιτιακό,
αντιπαρασιτικό και
αντισηπτικό βότανο, εξαιρετικό για την απολύμανση, την προστασία και την θεραπεία των μολυσμένων πληγών.
Το θυμάρι, η καλέντουλα και το μύρο είναι κοινές φυτικές εναλλακτικές λύσεις για τα τυπικά δερματικά προβλήματα, όπως η ακμή.
Το πλύσιμο των προσβεβλημένων σημείων με έγχυμα θυμαριού τα προστατεύει από τη μόλυνση, η οποία οδηγεί σε ακμή.
7. δίκταμο ή Origanum dictamnus, το δίκταμο έχει την ικανότητα να επουλώνει πληγές, μας έλεγε από εκείνα τα χρόνια ο Διοσκουρίδης
8. γαλατσίδα, η περίφημη Euphorbia peplus του Διοσκουρίδη.
Οι επιστήμονες τα τελευταία χρόνια έχουν υποβάλει σε σκληρές κλινικές δοκιμές τη γαλατσίδα.
Και γιατί;
Διότι προσφέρει τη δυνατότητα μιας ήπιας θεραπείας κατά των καρκίνων του δέρματος.
Βρετανοί γιατροί έδωσαν σε 36 ασθενείς που υπέφεραν από καρκίνο του δέρματος** εκχύλισμα γαλατσίδας, το οποίο οι πάσχοντες άπλωσαν στις πάσχουσες περιοχές του δέρματός τους μια φορά τη μέρα.
Μετά από ένα μήνα οι περισσότερες δερματικές βλάβες είχαν εξαφανιστεί πλήρως και κανένα ίχνος του όγκου δεν διακρινόταν στις σχετικές κλινικές εξετάσεις.
Σε όσους ασθενείς η ανταπόκριση ήταν μερική, ακολούθησε δεύτερος γύρος θεραπείας και
μετά από 15 μήνες το 68,5% των δερματικών βλαβών όλων των ασθενών συνέχιζαν να είναι εξαφανισμένες.
**Από τις 36 περιπτώσεις, οι περισσότερες ήταν ελαφρύτερες μορφές καρκίνου του δέρματος και μπορούσαν εύκολα να θεραπευτούν με χειρουργική αφαίρεση ή με άλλες μορφές θεραπείας αλλά υπήρχαν περιπτώσεις όπου οι συνήθεις θεραπείες απέτυχαν ή κρίθηκαν ακατάλληλες.
9. αμαμηλίδα ή Hamamelis virginiana, η αμαμηλίς έχει χρησιμοποιηθεί ιστορικά, ως μια γενική θεραπεία για τις φλεγμονώδεις παθήσεις του δέρματος, αλλά και για εκδορές και κοψίματα.
Πιο παλιά οι κουρείς χρησιμοποιούν την αμαμηλίδα για όταν κοβόταν κάποιος κατά τη διάρκεια του κουρέματος ή του ξυρίσματος, διότι η αμαμηλίς βοηθούσε στο να μην δημιουργηθεί φλεγμονή των αιμοφόρων αγγείων στο σημείο της κοπής και να μην δημιουργηθεί μόλυνση στο συγκεκριμένο σημείο.
10. ινούλα ή Inula helenium, με το αφέψημα από τις ρίζες της ινούλα κάνουμε πλύσεις  σε πληγές για την επίσπευση της επούλωσής τους και το χρησιμοποιούμε ως τοπική θεραπεία για το έκζεμα.
Η ρίζα της ινούλας έχει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, οι οποίες ανακουφίζουν από τα προβλήματα του εκζέματος και άλλων φλεγμονών του δέρματος,
11. ρίζα μολόχας ή Althea officinalis, η μολόχα είναι καταπραϋντικό, αντιφλεγμονώδες και επουλωτικό βότανο, το οποίο χρησιμοποιούμε για να καθαρίζουμε, να ηρεμήσουμε τη φλεγμονή και να θεραπεύσουμε ανοιχτές πληγές, αποστήματα, έλκη και παλιά τραύματα.
12. στελλαρία ή Stellaria media, η στελλάρια είναι ισχυρό καταπραϋντικό και επουλωτικό βότανο και συνήθως την χρησιμοποιούμε εξωτερικά ως θεραπεία για κοψίματα, πληγές και ειδικά για κνησμό και ερεθισμό.
13. αχιλλέα ή Achillea millefolium, η αχιλλέα/αγριαψιθιά είναι ένα εξαιρετικό επουλωτικό βότανο.
Είναι ισχυρό αντιφλεγμονώδες,
αντισηπτικό,
στυπτικό και ισχυρότατο αιμοστατικό.
Ιδανικό βότανο για τον καθαρισμό και την απολύμανση των πληγών.
Και ο θρύλος θέλει το χιλιόφυλλο ή αγριαψιθιά να φυτρώνει από τη σκουριά που έπεσε στο χώμα από το δόρυ του Αχιλλέα, για να μπορέσει ο ήρωας με το βοτάνι αυτό να θεραπεύει τους συντρόφους του στον Τρωικό πόλεμο!
Ο Διοσκουρίδης, πολύ μετά, τη χρησιμοποίησε ως αιμοστατικό και ήταν αυτές οι ισχυρές αιμοστατικές ιδιότητες της αχιλλέας που χρησιμοποιήθηκαν στα περισσότερα πεδία των μαχών της αρχαιότητας για να θεραπεύουν τα τραύματα των στρατιωτών!
14. δεντρολίβανο ή Rosmarinus officinalis, το δεντρολίβανο είναι γνωστό ότι έχει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες και αντιμικροβιακές ιδιότητες που μπορούν να προάγουν την επούλωση των πληγών.
Επιπλέον, το αιθέριο έλαιο του περιέχει σημαντικά επίπεδα ισχυρότατων ουσιών που μειώνουν τη φλεγμονώδη φάση και μπορούν να επιταχύνουν τη διαδικασία επιθηλιοποίησης και την επιδερμική αναγέννηση, η δε τοπική εφαρμογή της αλοιφής δενδρολίβανου μειώνει σημαντικά τη φλεγμονή και αυξάνει τη συστολή πληγών.
15. βουτυρόχορτο ή Prunella vulgaris, η προυνέλλα είναι στυπτικό, αντιβακτηριακό, αντιοξειδωτικό βότανο με μακρά παράδοση στην επούλωσης των πληγών.
16. κόκκινο τριφύλλι ή Trifolium Pratense, το κόκκινο τριφύλλι το χρησιμοποιούμε για τη θεραπεία φλεγμονωδών δερματικών παθήσεων.
Είναι μια από τις πιο χρήσιμες θεραπείες για παιδιά και ενήλικες με δερματικά προβλήματα.
Μπορεί να χρησιμοποιηθεί με πλήρη ασφάλεια σε κάθε περίπτωση παιδικού εκζέματος.
Είναι από τα απαραίτητα βότανα σε περιπτώσεις χρόνιων παθήσεων του δέρματος, όπως η ψωρίαση.
17. κόκκινη φτελιά ή Ulmus fulva, η κόκκινη φτελιά είναι καταπραϋντικό,
μαλακτικό,
αντισηπτικό και επουλωτικό βότανο, εξαιρετική θεραπεία για αποστήματα, 
πυώδεις πληγές και φλεβικά έλκη
18. μηδική, το γνωστό μας Alfalfa ή Medicago sativa, ένα βότανο που καλύπτει ένα ευρύ φάσμα διαφορετικών ιδιοτήτων και δράσεων, μεταξύ των οποίων και επουλωτικές για πληγές και αποστήματα.
19. πλαντάγκο ή Plantago lanceolata, το πλαντάγκο είναι ένα πολυετές βότανο με παγκόσμια κατανομή και μεγάλο οικολογικό πλάτος.
Είναι γνωστό για τις ισχυρές αντιβακτηριακές και μαλακτικές του ιδιότητες.
Είναι μια θαυμάσια πηγή ανόργανων συστατικών, τα οποία βοηθούν την ανοικοδόμηση όλων των ιστών του σώματος μας που βρίσκονται υπό πίεση.
Σαν ισχυρό αντιβακτηριακό και μαλακτικό, καταπραΰνει το φλεγμονώδες και ερεθισμένο δέρμα, σταματά την αιμορραγία,
ανακουφίζει από τον πόνο και επιταχύνει την επιθηλιοποίηση και τη συστολή των πληγών.
20. κολλιτσίδα ή Arctium lappa, η κολλιτσίδα είναι ένα ευρέως καλλιεργημένο πολυετές βότανο, το οποίο έχει χρησιμοποιηθεί και για τα προβλήματα του δέρματος, όπως τραύματα, εξανθήματα και ακμή.
Επιστημονικές αναλύσεις δείχνουν ότι το Arctium lappa έχει και ισχυρές αντιμικροβιακές, ιδιότητες και δράσεις.
Το εκχύλισμα της ρίζας της κολλιτσίδας έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνει σημαντικά τα δερματικά προβλήματα και ότι είναι ένας ρυθμιστής κλειδί της επούλωσης των τραυμάτων.
Σε μια πιλοτική μελέτη με τοπική χρήση αλοιφής κολλιτσίδας, αποδείχθηκε ότι ο πόνος μειώθηκε και η επούλωση εγκαυμάτων πρώτου και δευτέρου βαθμού σε ανθρώπους ήταν αποτελεσματικότατη.
Επίσης η κολλιτσίδα μειώνει τις ορατές ρυτίδες στο ανθρώπινο δέρμα.
21. Astragalus propinquus και Rehmannia glutinosa, η ρίζα του Astragalus propinquus χρησιμοποιείται και για τη θεραπεία του οιδήματος
Η ρίζα του Rehmannia glutinosa έχει χρησιμοποιηθεί ευρέως στις ασθένειες που σχετίζονται με τον διαβήτη.
Ένα σκεύασμα που συνδυάζει τη ρίζα των Astragalus propinquus και Rehmannia glutinosa αναφέρθηκε αρχικά ότι ήταν κλινικά αποτελεσματικό για τη θεραπεία των διαβητικών ελκών των ποδιών
Το αποτέλεσμα στη συνέχεια επιβεβαιώθηκε και οι ερευνητές ανέφεραν ότι η ρίζα των Astragalus propinquus και της Rehmannia glutinosaνα προωθούν την επούλωση των διαβητικών τραυμάτων, βελτιώνοντας την αγγειογένεση και μειώνοντας το οξειδωτικό στρες των ιστών
22. κυππαρίσι η Cupressus sempervirens, το Mediterranean cypress, τα φύλλα του κυππαρισιού έχουν στυπτικές  και συσφικτικές ιδιότητες, λιωμένα δε ως κατάπλα­σμα σταματούν την αιμορραγία και θεραπεύουν τα τραύματα.
23. γάλιο ή Galium aparine, το γάλιο χρησιμοποιείται για τη θεραπεία των δερματικών προβλημάτων – ο φρέσκος χυμός γάλιου χρησιμοποιείται για πλύσεις:
α) σε καρκίνο του δέρματος
β) σε εκδορές
γ) σε έλκη
δ) σε εκζέματα
ε) σε οιδήματα και
ζ) σε τραύματα του δέρματος
Τα φρέσκα φύλλα του μπορούν να εφαρμοστούν σαν κατάπλασμα, για να σταματήσουν την αιμορραγία,
να μειώσουν τη φλεγμονή,
να επιταχύνουν την επούλωση και τη θεραπεία στα παραπάνω προβλημάτων του δέρματος
Για τις περιπτώσεις ανισορροπιών και προβλημάτων του δέρματος το γάλιο συνδυάζεται με:
α) Rumex crispus – αγριολάπαθο
β) Arctium lappa – άρκτιο και
γ) Calendula officinalis – καλέντουλα
24. χαμομήλι ή Chamomilla recutita, το χαμομήλι χρησιμοποιείται από αρχαιοτάτων χρόνων για την επούλωση των πληγών, για τη μείωση της φλεγμονής και του οιδήματος.
Έχει ισχυρές αντιφλεγμονώδες ιδιότητες και δράσεις, οι οποίες μειώνουν τη φλεγμονή κατά τη διάρκεια μολυσμένων τραυμάτων
Η τοπική χρήση χαμομηλιού μειώνει τη φλεγμονώδη φάση και αυξάνει την ανάπλαση των ιστών.
Το χαμομήλι χρησιμοποιείται ως έγχυμα ή εφαρμόζεται ως κατάπλασμα.
25. κουρκούμι ή Curcuma longa, το εκχύλισμα της ρίζας του κουρκουμιού σε τοπική εφαρμογή επιταχύνει αξιοσημείωτα τη δραστηριότητα επούλωσης των πληγών, αυξάνοντας τον ρυθμό συστολής τραυμάτων,
την επανεπιθηλίωση και την εναπόθεση κολλαγόνου κατά τη διάρκεια της επούλωση δερματικών πληγών.
26. μύρρο ή Commiphora myrrha, το μύρρο έχει καλά τεκμηριωμένες αντιοξειδωτικές,
αντιφλεγμονώδεις,
αντιβακτηριακές και αναλγητικές ιδιότητες
Το μύρρο χρησιμοποιείται τοπικά για τον καθαρισμό τραυμάτων, για τη μείωση του οιδήματος και την ανακούφιση από τον πόνο.
Το μύρρο χρησιμοποιείται συνήθως σε συνδυασμό με άλλα συστατικά.
Ο συνδυασμός του μύρρου με το πολύτρίχι ή Adiantum capillus-veneris και την αλόη, βελτιώνουν σημαντικά την επούλωση τραυμάτων σε διαβητικά άτομα
Η βραχυπρόθεσμη εφαρμογή του μύρρου μειώνει αποτελεσματικά τον πόνο και ελέγχει την επανεμφάνιση των ελκών του στόματος, γενικά η πολύτιμη ρητινώδης ουσία, είναι ένα από τα δραστικότερα ίαμα για τα περισσότερα στοματικά προβλήματα.

     Αυτά είναι τα πιο ισχυρότερα επουλωτικά βότανα με το βαλσαμόχορτο, την καλέντουλα και την αλόη να σχηματίζουν την χρυσή τριάδα των “καθημερινών” – όπως τα χαρακτηρίζω- επουλωτικών βοτάνων.
Είναι από τα αποτελεσματικότερα και πολυτιμότερα βότανα για την αντιμετώπιση των καθημερινών δερματικών προβλημάτων όπως είναι
οι τραυματισμοί – και όσοι έχουμε μικρά παιδιά γνωρίζουμε πόσο εύκολα μπορεί να χτυπήσει ένα μικρό παιδί
οι μώλωπες,
τα εγκαύματα, αλλά και τα συγκάματα.
Και
επειδή το πρώτο στάδιο στην επούλωση ενός τραύματος έγκειται στο σταμάτημα της αιμορραγίας, το βαλσαμόχορτο και
το σύμφυτο έχουν επάξια τη φήμη των ισχυρότατων αιμοστατικών και επουλωτικών βοτάνων.
Το βαλσαμόχορτο είναι στην κορυφή των αιμοστατικών,
αναπλαστικών,
αντιφλεγμονωδών και επουλωτικών βοτάνων
Το σύμφυτο είναι για πιο “βαριά” τραύματα, που μπορεί να φτάνουν μέχρι τα οστά, ή για τραύματα που αργούν να επουλωθούν.
Όλα τα παραπάνω βότανα μπορούμε να τα χρησιμοποιήσουμε με τη μορφή
καταπλασμάτων,
λαδιών,
αλοιφών,
κρεμών και εγχυμάτων.
Αν υπάρχει κίνδυνος λοίμωξης πρέπει οπωσδήποτε να προσθέσουμε και ένα ισχυρό αντιμικροβιακό βότανο όπως
το θυμάρι,
το δίκταμο,
η ρίγανη,
η εχινάτσεα ή
την ισχυρότατη πρόπολη.

Σημειώσεις:
Πάντα χρησιμοποιoύμε τα βότανα υπό την επίβλεψη ενός ειδικού ιατρού και ποτέ μόνοι σας.
Δεν χρησιμοποιούμε βότανα κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης, σε συνδυασμό με άλλα φάρμακα ακόμα και συμπληρώματα χωρίς την γνώμη ιατρού.
Οι φυσικές θεραπείες και τα βότανα δεν αποτελούν υποκατάστατο ιατρικής περίθαλψης.
To botanologia.gr είναι, αυστηρά, ένας ιστότοπος ειδήσεων και πληροφοριών σχετικά με τα βότανα.
Το περιεχόμενο δεν προορίζεται να υποκαταστήσει επαγγελματικές ιατρικές συμβουλές, διάγνωση ή θεραπεία.

*Η επούλωση των τραυμάτων είναι μια πολύπλοκη, δυναμική και φυσιολογική διαδικασία, στην οποία το δέρμα και οι ιστοί κάτω από αυτό, επισκευάζονται μετά από τραυματισμό.

Κείμενο,επιμέλεια:thalia-botanologia.gr
μελέτες και αναφορές:
https://www.intechopen.com/books/wound-healing-current-perspectives/medicinal-plants-in-wound-healing#B17
https://academic.oup.com/ajcn/article/70/3/491s/4714940
(1) https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25035641/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17499928/
https://www.sciencedirect.com/topics/agricultural-and-biological-sciences/medicinal-properties
https://www.urmc.rochester.edu/encyclopedia/content.aspx?contenttypeid=1&contentid=1169
https://www.hindawi.com/journals/ecam/2019/2684108/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11702616/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3495394/
https://en.wikipedia.org/wiki/Chinese_herbology#50_fundamental_herbs
https://en.wikipedia.org/wiki/Myrrh
https://www.hindawi.com/journals/mi/2018/7354250/