Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου – Ισχυρότερα ροφήματα βοτάνων για την ανακούφιση των συμπτωμάτων του

Το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου είναι μία από τις συνήθεις χρόνιες διαταραχές του πεπτικού συστήματος, που έχει αρνητικό αντίκτυπο στη ζωή των ατόμων που υποφέρουν από αυτό, χωρίς όμως να την απειλεί.
Το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου δεν συνοδεύεται από ανατομικές ή ιστολογικές βλάβες του εντέρου, είναι μια λειτουργική γαστρεντερική διαταραχή που προκαλείται από αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας του γαστρεντερικού σωλήνα.
Τα κύρια συμπτώματά του είναι ο χρόνιος κοιλιακός πόνος,
ο τυμπανισμός ή φούσκωμα και οι αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου, όπως δυσκοιλιότητα και διάρροια.
Τα συμπτώματα και τα αποτελέσματα της διαταραχής αυτής επηρεάζουν άμεσα τις κοινωνικές δραστηριότητες,
την εργασία,
τα ταξίδια,
τη σεξουαλική λειτουργία ακόμα και την ποιότητα του ύπνου των ατόμων που υποφέρουν από το σύνδρομο.
Οι προτάσεις της βοτανολογίας, σε συνδυασμό με μία ορθή δίαιτα για το ευερέθιστο έντερο, είναι ροφήματα ενδεδειγμένων βοτάνων.
Ελεγχόμενες μελέτες έχουν δείξει ότι βότανα όπως ο δυόσμος,
η μέντα,
το χαμόμηλο και ο μάραθος έχουν ισχυρές αντισπασμωδικές ιδιότητες και χρήσεις, ιδανικές για τη θεραπεία γαστρεντερικών διαταραχών, όπως το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου και ισχυρές αναλγητικές για τον έλεγχο του κοιλιακού πόνου που προκαλείται από το σύνδρομο.
Η κατανάλωση ροφημάτων από βότανα ανακουφίζει από τα συμπτώματα και πολλές φορές, με τη βοήθεια και της κατάλληλης διατροφής, βοηθάει στην αντιμετώπιση του συνδρόμου.
Η καταπραϋντική δράση της κατανάλωσης ροφημάτων βοτάνων σχετίζεται άμεσα και με τη χαλάρωση
Σε ψυχικό επίπεδο, ανακουφίζουν από το άγχος και το στρες.
Σε φυσικό επίπεδο, χαλαρώνουν τους κοιλιακούς μύες, ανακουφίζουν από  τις κράμπες και σαν ισχυρότατα αναλγητικά αντιμετωπίζουν άμεσα τον πόνο.
Η κατανάλωση ροφημάτων αυξάνει επίσης την πρόσληψη υγρών, η οποία βοηθάει την πέψη.
Και επειδή οι αιτίες και τα συμπτώματα του συνδρόμου του ευερέθιστου εντέρου διαφέρουν από άτομο σε άτομο και επειδή ο οργανισμός του καθενός μας είναι μοναδικός, μπορούμε να πειραματιστούμε με τα ροφήματα των βοτάνων,
να παρατηρήσουμε την αντίδραση του οργανισμού μας,
να καταγράψουμε τις μεταβολές και την ανταπόκριση και μετά από τις παρατηρήσεις μας, να υιοθετήσουμε αυτό που είναι το κατάλληλο για μας.
-. Αν κάποιο βότανο δεν μας ταιριάζει το σταματάμε.
-. Με κάποια άλλα κάνουμε εναλλαγές.
-. Με κάποια άλλα κάνουμε συνδυασμούς για να δημιουργήσουμε το δικό μας μείγμα.
Οι ερευνητές μέσα από τα αποτελέσματα των ερευνών τους, αρχίζουν να συνειδητοποιούν την τεράστια σημασία του ρόλου που παίζει το οικοσύστημα του πεπτικού μας συστήματος στην υγεία.
Εξετάζοντας το σύνολο των μικροοργανισμών που ζουν μέσα στο έντερο συμβιωτικά και σε αρμονία με τον άνθρωπο, επισημαίνουν πως το μέλλον του συνδρόμου του ευερέθιστου εντέρου αφορά την αναγνώριση της μοναδικότητας κάθε ασθενούς και τον ζωτικό αντίκτυπο που έχει η διατροφή, τόσο στο Εντερικό Μικροβίωμα όσο και στη φλεγμονή.
Δεν αφορά μόνο μεμονωμένα θρεπτικά συστατικά, αλλά ολόκληρο το τρόφιμο και πώς το σώμα μας ανταποκρίνεται σε αυτό.
Έτσι λοιπόν οι διαταραχές στο εντερικό μικροβίωμα-δυσβίωση, έχουν συσχετισθεί με τα νοσήματα του γαστρεντερικού συστήματος όπως τα φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου, ελκώδης κολίτιδα και νόσος Crohn,
με το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου,
με την κοιλιοκάκη,
με τον καρκίνο του παχέος εντέρου,
με τη χρόνια διάρροια και λοίμωξη από Κλωστηρίδιο-Clostridium difficile.
Η κατανόηση αυτών των ζητημάτων είναι το κλειδί για τη θεραπεία του συνδρόμου του ευερέθιστου εντέρου.
Ας δούμε τα πιο αποτελεσματικά ροφήματα βοτάνων για το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου
1. Ρόφημα μέντας
Η μέντα είναι ένα βότανο που χρησιμοποιούμε για την ανακούφιση των πεπτικών προβλημάτων, συμπεριλαμβανομένου του συνδρόμου του ευερέθιστου εντέρου.
Η κατανάλωση ροφημάτων μέντας καταπραΰνει το εντερικό μας σύστημα, ανακουφίζει από τον κοιλιακό πόνο και μειώνει το φούσκωμα.
-# πως χρησιμοποιούμε τη μέντα στα ροφήματα:
1) μπορούμε να προσθέσουμε μια σταγόνα αγνό αιθέριο έλαιο μέντας σε ένα φλιτζάνι έγχυμα μέντας
Το λάδι μέντας είναι μια ασφαλής και αποτελεσματική θεραπεία για την ανακούφιση του κοιλιακού πόνου και των  συμπτωμάτων του συνδρόμου του ευερέθιστου εντέρου.
2) μπορούμε να ετοιμάσουμε ένα υπέροχο έγχυμα μέντας:
-. μέσα σε μία τσαγιέρα ή σε ένα σκεπαστό σκεύος βάζουμε μία κουταλιά της σούπας μέντα
-. προσθέτουμε 1l νερό που μόλις έχουμε βράσει
-. σκεπάζουμε και αφήνουμε το βότανό μας μέχρι δεκαπέντε λεπτά περίπου,  να εμποτιστεί και να εκχυλιστεί, ώστε για να μας δώσει όλα τα συστατικά του.
-. σουρώνουμε σε φλιτζάνια,
-. σερβίρουμε και απολαμβάνουμε!

Το λάδι της μέντας έχει θετικά αποτέλεσμα στην κινητικότητα του εντέρου και ανακουφίζει από τα συμπτώματα του συνδρόμου του ευερέθιστου εντέρου.
Το κύριο συστατικό του αιθέριου ελαίου της μέντας είναι η μενθόλη, η οποία χαλαρώνει τους λείους μύες, όπως αυτούς που βρίσκεται στο παχύ έντερο.
Αυτή η επίδραση μειώνει τους  σπασμούς του εντέρου.

2. Ρόφημα γλυκάνισου
Ο γλυκάνισος έχει χρησιμοποιηθεί στην παραδοσιακή ιατρική για τη θεραπεία προβλημάτων του πεπτικού αλλά και άλλων προβλημάτων υγείας.
Ο γλυκάνισος είναι ένα από τα πεπτικά βότανα που βοηθά στη πρόληψη και στη θεραπεία πολλών προβλημάτων του στομάχου, ενώ παράλληλα ρυθμίζει την πέψη.
Τα αποτελέσματα ανασκόπησης του 2012 μελετών,  επιβεβαίωσε τις ισχυρές μυοχαλαρωτικές ιδιότητες και δράσεις του αιθέριου ελαίου γλυκάνισου.
Η ίδια ανασκόπηση επιβεβαίωσε τις αναλγητικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες του γλυκάνισου και έδειξε τη δυνατότητα του στη θεραπεία της δυσκοιλιότητας, η οποία πολλές φορές είναι ένα σύμπτωμα του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου.
Άλλη μελέτη του 2016 διαπίστωσε ότι τα άτομα που έλαβαν κάψουλες από έλαιο γλυκάνισου βελτίωσαν σημαντικά τα συμπτώματα του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου μετά από τέσσερις εβδομάδες.
-# πως να ετοιμάσουμε ένα υπέροχο αφέψημα γλυκάνισου:
-. σε ένα γουδοχέρι αλέθουμε με το γουδί μία κουταλιά της σούπας σπόρους γλυκάνισου.
-. σε ένα μικρό σκεύος, το οποίο να σκεπάζει πολύ καλά, κατάλληλο για το “μάτι” της κουζίνας μας, ρίχνουμε ένα μεγάλο φλιτζάνι του τσαγιού νερό.
-. προσθέτουμε μία κουταλιά της σούπας κοπανισμένο γλυκάνισο
-. βάζουμε το σκεύος στο “μάτι” της κουζίνας μας και μόλις αρχίσει ο βρασμός σκεπάζουμε, χαμηλώνουμε την θερμοκρασία και σιγοβράζουμε για 20 περίπου λεπτά.
-. σουρώνουμε το αφέψημά μας και πίνουμε όσο χρειάζεται.
3. Ρόφημα μάραθου
Μάραθο, το αγαπημένο βότανο του πεπτικού μας συστήματος.
Το χρησιμοποιούμε για την ανακούφιση των αερίων,
του φουσκώματος,
των εντερικών σπασμών και του κοιλιακού άλγους.
Χαλαρώνει τους εντερικούς μύες και ανακουφίζει από τη δυσκοιλιότητα.
Μια μελέτη του 2016 συνδύασε αιθέρια έλαια μάραθου και κουρκουμίνης για τη θεραπεία του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου με θετικά αποτελέσματα.
Μετά από 30 ημέρες, οι περισσότεροι άνθρωποι εμφάνισαν ανακούφιση από τα συμπτώματα και είχαν λιγότερο κοιλιακό άλγος, επίσης βελτιώθηκε η συνολική ποιότητα ζωής τους.
Μια άλλη μελέτη ανέφερε ότι ο μάραθος σε συνδυασμό με τους σπόρους αγριοκύμινου – Carum carvi ,
μέντας-Mentha × piperita και αρτεμισίας-Artemisia absinthium είναι μια αποτελεσματική θεραπεία για το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου
Αυτός ο συνδυασμός βοήθησε στην ανακούφιση όλων των κοιλιακών προβλημάτων.
– # πως να ετοιμάσουμε ένα υπέροχο αφέψημα μάραθου:
-. συνθλίβουμε 2 κουταλιές της σούπας μάραθο σε ένα γουδί
-. σε ένα μικρό σκεύος, το οποίο να σκεπάζει πολύ καλά, κατάλληλο για το “μάτι” της κουζίνας μας, ρίχνουμε ένα μεγάλο φλιτζάνι του τσαγιού νερό.
-. προσθέτουμε μία κουταλιά της σούπας κοπανισμένο μάραθο
-. βάζουμε το σκεύος στο “μάτι” της κουζίνας μας και μόλις αρχίσει ο βρασμός σκεπάζουμε, χαμηλώνουμε την θερμοκρασία και σιγοβράζουμε για 20 περίπου λεπτά.
-. σουρώνουμε το αφέψημά μας και πίνουμε όσο χρειάζεται.
-. μπορούμε να κοπανίσουμε περισσότερη ποσότητα σπόρων μάραθου και να ετοιμάσουμε φακελάκια, για να τα έχουμε έτοιμα όταν χρειαζόμαστε αφέψημα. 
4. Ρόφημα χαμομήλι
Οι ισχυρότατες θεραπευτικές ιδιότητες του χαμομηλιού το καθιστούν ένα δημοφιλέστατο φυτικό ίαμα για πολλές καταστάσεις υγείας.
Μια ιατρική ανασκόπηση από το 2010 ανέφερε ότι οι αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες του χαμομηλιού μπορούν να βοηθήσουν στην ανακούφιση των μυϊκών σπασμών που σχετίζονται με εντερικές διαταραχές και στη χαλάρωση των μυών του στομάχου.
Το χαμομήλι καταπραΰνει το στομάχι, εξαλείφει τα αέρια και ανακουφίζει τον εντερικό ερεθισμό.
Μια μελέτη του 2015 διαπίστωσε ότι τα συμπτώματα του συνδρόμου του ευερέθιστου εντέρου μειώθηκαν σημαντικά και οι επιδράσεις διήρκεσαν πολλές εβδομάδες μετά τη διακοπή του χαμομηλιού.
-# πως μπορούμε να ετοιμάσουμε ένα υπέροχο έγχυμα χαμομηλιού:
-. σε ένα μικρό δοχείο, το οποίο να σκεπάζει πολύ καλά, κατάλληλο για το “μάτι” της κουζίνας μας, ρίχνουμε ένα μεγάλο φλιτζάνι τσαγιού νερό.
-. βάζουμε το δοχείο στο “μάτι” της κουζίνας μας και ζεσταίνουμε το νερό μέχρι λίγο πριν το σημείο βρασμού.
-. τραβάμε το δοχείο μας από το μάτι της κουζίνας και προσθέτουμε στο νερό μια κουταλιά της σούπας αποξηραμένο βότανο χαμόμηλου.
-. ανακατεύουμε να εμποτιστούν τα άνθη του βοτάνου μας στο νερό και
-. σκεπάζουμε αμέσως το δοχείο μας.
-. αφήνουμε το βότανό μας 15 λεπτά στο ζεστό νερό να εκχυλιστούν τα συστατικά του.
-. μετά το πέρας της εκχύλισης σουρώνουμε το βότανό μας σε ένα μεγάλο πορσελάνινο φλιτζάνι του τσαγιού – και απολαμβάνουμε!
5. Ρόφημα κουρκουμιού
Το κουρκούμι και οι θεραπευτικές του ιδιότητες είναι πολύτιμα για το πεπτικό μας σύστημα.
Μια μελέτη του 2004 διαπίστωσε ότι τα άτομα που έλαβαν κουρκούμι σε μορφή κάψουλας είχαν μειώσει σημαντικά τα συμπτώματα του συνδρόμου του ευερέθιστου εντέρου
Είχαν πολύ λιγότερο κοιλιακό άλγος και δυσφορία μετά τη λήψη του εκχυλίσματος για οκτώ εβδομάδες.
-# πως μπορούμε να ετοιμάσουμε ένα υπέροχο ρόφημα κουρκουμιού
-. σε ένα μικρό σκεύος, προσθέτουμε 2 φλυτζάνια φιλτραρισμένο νερό.
-. προσθέτουμε μία κουταλιά της σούπας φρεσκοτριμμένο κουρκούμι
-. βάζουμε το σκεύος στο “μάτι” της κουζίνας μας και μόλις αρχίσει ο βρασμός σκεπάζουμε, χαμηλώνουμε την θερμοκρασία και σιγοβράζουμε για 5 το πολύ 10 λεπτά.
-. απενεργοποιούμε τη θερμότητα.
-. σουρώνουμε το αφέψημά μας και πίνουμε όσο χρειάζεται.
-. η χρήση κουρκουμιού στο μαγείρεμα ως μπαχαρικό είναι επίσης αποτελεσματική.
6. Ρόφημα μείγματος κόλιανδρου, μελισσόχορτου και μέντας.
Η παρατηρούμενη αντιβακτηριακή και μυοχαλαρωτική δραστικότητα των εκχυλισμάτων του κόλιαντρου,
του μελισσόχορτου και της μέντας υποδηλώνει την αποτελεσματικότητα ενός μείγματος εκχυλίσματος κόλιαντρου, μελισσόχορτου και μέντας έναντι του συνδρόμου του ευερέθιστου εντέρου.
-# πως μπορούμε να ετοιμάσουμε το έγχυμα του μείγματος των βοτάνων
-. σε ένα μικρό δοχείο, το οποίο να σκεπάζει πολύ καλά, κατάλληλο για το “μάτι” της κουζίνας μας, ρίχνουμε ένα μεγάλο φλιτζάνι τσαγιού νερό.
-. βάζουμε το δοχείο στο “μάτι” της κουζίνας μας και ζεσταίνουμε το νερό μέχρι λίγο πριν το σημείο βρασμού.
-. τραβάμε το δοχείο μας από το μάτι της κουζίνας και προσθέτουμε στο νερό μια κουταλιά της σούπας από ένα μείγμα των τριών βοτάνων -κόλιανδρου,
μελισσόχορτου, μέντας, το οποίο έχουμε ετοιμάσει σε αναλογία ένα προς ένα.
-. ανακατεύουμε να εμποτιστούν τα βότανά μας στο νερό και
-. σκεπάζουμε αμέσως το δοχείο μας.
-. αφήνουμε τα βότανά μας 15 λεπτά στο ζεστό νερό να εκχυλιστούν τα συστατικά τους.
-. μετά το πέρας της εκχύλισης σουρώνουμε τα βότανά μας σε ένα μεγάλο πορσελάνινο φλιτζάνι του τσαγιού – και απολαμβάνουμε!
7. Ρόφημα μελισσόχορτο
Μελισσόχορτο το υπέροχο, με το υπέροχο έγχυμά του, και τις ισχυρές αντιφλεγμονώδεις,
αντιβακτηριακές,
αντιιικές,
αντιοξειδωτικές,
καταπραϋντικές,
χαλαρωτικές και επουλωτικές ιδιότητες και δράσεις, μας προσφέρει χαλάρωση,
ηρεμία,
μείωση του οξειδωτικού στρες, αλλά και ενίσχυση των γνωστικών λειτουργιών μας, καταστάσεις που είναι απαραίτητες στον οργανισμό μας, ώστε να αντιμετωπίσει άμεσα και έγκαιρα το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου.
-# πως μπορούμε να ετοιμάσουμε έγχυμα μελισσόχορτου:
– Σε ένα μικρό δοχείο, το οποίο να σκεπάζει πολύ καλά, κατάλληλο για το “μάτι” της κουζίνας μας, ρίχνουμε ένα μεγάλο φλιτζάνι τσαγιού νερό.
– Βάζουμε το δοχείο στο “μάτι” της κουζίνας μας και ζεσταίνουμε το νερό μέχρι λίγο πριν το σημείο βρασμού.
– Τραβάμε το δοχείο μας από το μάτι της κουζίνας και προσθέτουμε στο νερό μια κουταλιά της σούπας αποξηραμένο βότανο μελισσόχαρτου.
– Ανακατεύουμε να εμποτιστούν τα φύλλα του βοτάνου μας στο νερό και
– Σκεπάζουμε αμέσως το δοχείο μας.
– Αφήνουμε το βότανό μας 15 λεπτά στο ζεστό νερό να εκχυλιστούν τα συστατικά του.
– Μετά το πέρας της εκχύλισης σουρώνουμε το βότανό μας σε ένα μεγάλο πορσελάνινο φλιτζάνι του τσαγιού – και απολαμβάνουμε!
     Αυτά είναι τα πιο κατάλληλα και ενδεδειγμένα βότανα για περιπτώσεις του συνδρόμου του ευερέθιστου εντέρου και συμπληρωματικά, μαζί και με την κατάλληλη διατροφή, έρχονται να βοηθήσουν επικουρικά, η λεβάντα,
το δεντρολίβανο και το φασκόμηλο, βότανα που παραδοσιακά έχουν χρησιμοποιηθεί ως πεπτικά, βοηθώντας στην πέψη ή μειώνοντας τον μετεωρισμό.
Σε πάρα πολλές μελέτες έχουν επιβεβαιωθεί οι ισχυρές θεραπευτικές ιδιότητες όλων των παραπάνω βοτάνων και έχουν διευκρινιστεί οι διαφορετικοί τρόποι χρήσης του ίδιου βοτάνου.
Αλλιώς συμπεριφέρεται το έγχυμα του βοτάνου,
αλλιώς το αφέψημα,
αλλιώς το αιθέριο έλαιό του.
Όλα όμως, έχουν ένα ισχυρότατο πλεονέκτημα, καθώς περιέχουν αρκετές ισχυρές θεραπευτικές ενώσεις που δρουν με διαφορετικούς τρόπους, καλύπτουν πολλά συμπτώματα του συνδρόμου.
Εμείς επιλέγουμε το βότανο που μας ταιριάζει, αφιερώνουμε  χρόνο στον εαυτό μας και προσπαθούμε να επικεντρωθούμε στη χαλάρωση και στη θεραπευτική επίδραση του βοτάνου μας.
Πίνουμε το ρόφημά μας αργά-αργά, αφήνουμε τον εαυτό μας να χαλαρώσει και δίνουμε χώρο στη φαντασία μας να επιλέξει τις νοερές καθοδηγούμενες εικόνες* τις οποίες στην συγκεκριμένη περίπτωση έχει ανάγκη το σώμα μας για να μπορέσει να μειώσει τα ανεπιθύμητα συμπτώματα.!

Σημειώσεις:
Δεν χρησιμοποιούμε ΠΟΤΕ βότανα ή αιθέρια έλαια, στα οποία έχουμε αλλεργία
To botanologia.gr είναι, αυστηρά, ένας ιστότοπος ειδήσεων και πληροφοριών σχετικά με τα βότανα.
Το περιεχόμενο δεν προορίζεται να υποκαταστήσει επαγγελματικές ιατρικές συμβουλές, διάγνωση ή θεραπεία.
Πάντα να ζητάμε τη συμβουλή του γιατρού μας ή άλλου ειδικευμένου γιατρού, για ιατρικά θέματα και προβλήματα που μας απασχολούν.
Δεν παραβλέπουμε ποτέ επαγγελματικές ιατρικές συμβουλές.
Αν σε κάποιο προϊόν είμαστε αλλεργικοί δεν το χρησιμοποιούμε, επίσης δεν χρησιμοποιούμε προϊόντα και συστατικά που δεν ανέχεται το δέρμα μας
Δεν χρησιμοποιούμε βότανα κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης , σε συνδυασμό με άλλα φάρμακα ακόμα και συμπληρώματα χωρίς την γνώμη γιατρού μας

Κείμενο και επιμέλεια κειμένου:thalia-botanologia.gr

Πώς να ετοιμάσουμε και πως να χρησιμοποιήσουμε ένα αφέψημα βοτάνων

μελέτες, έρευνες, αναφορές:
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0378874116316294?via%3Dihub
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1319610312000397
https://www.spandidos-publications.com/mmr/3/6/895
-. Αποτελεσματικότητα του χαμομηλιού σε ασθενείς με σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου.
derpharmachemica.com/pharma-chemica/chamomile-efficacy-in-patients-of-the-irritable-bowel-syndrome.pdf
-. Το εκχύλισμα του κουρκουμιού μπορεί να βελτιώσει τα συμπτώματα του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου σε κατά τα άλλα υγιείς ενήλικες
doi.org/10.1089/acm.2004.10.1015
-. Μάραθο
uofmhealth.org/health-library/d04493a1 – d04493a1-Κεφαλίδα
-. Mentha piperita L.
onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/ptr.1936/abstrak
-. έλαιο γλυκάνισου για τη θεραπεία του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου
doi.org/10.1016/j.jep.2016.10.083
-. Μινθέλαιο.
nccih.nih.gov/health/peppermintoil
-. Το αιθέριο έλαιο κουρκουμίνης και μάραθου βελτιώνει τα συμπτώματα και την ποιότητα ζωής σε ασθενείς με σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου
ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27308645
-. Pimpinella anisum.
dx.doi.org/10.5402/2012/510795
-. Χαμομήλι: Φυτικά φάρμακα του παρελθόντος με λαμπρό μέλλον
doi.org/10.3892/mmr.2010.377
-. Σύγκριση της αντιβακτηριακής δραστηριότητας των αιθέριων ελαίων και εκχυλισμάτων φαρμακευτικών και μαγειρικών βοτάνων για τη διερεύνηση πιθανών νέων θεραπειών για το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου.
bmccomplementalternmed.biomedcentral.com/articles/10.1186/1472-6882-13-338
https://bmccomplementmedtherapies.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12906-018-2409-0
https://bmccomplementmedtherapies.biomedcentral.com/articles/10.1186/1472-6882-10-17
https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/2055102914564583
https://www.wjgnet.com/1007-9327/full/v21/i10/3072.htm
*https://en.wikipedia.org/wiki/Guided_imagery
https://en.wikipedia.org/wiki/Mental_image
https://en.wikipedia.org/wiki/Creative_visualization