Ηράνθεμο – το νυχτολούλουδο με τα μεγάλα κίτρινα και εντυπωσιακά άνθη

Ηράνθεμο ή Oenothera biennis ή νυχτολούλουδο ή Evening primrose
Ποιο είναι τελικά αυτό το τόσο αρωματικό άνθος;
Γιατί έχει εκθειαστεί τόσο πολύ;
Τι θησαυρό κρύβει;
Oenothera biennis η λατινική του ονομασία και
η λέξη προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις οίνος και θηρίοOenothera-γιατί όπως έλεγαν “αναμεμιγμένα με κρασί τα άνθη του εξημέρωναν ακόμα και τα θηρία’,εξ ου και
ηράνθεμο!
Ανοίγει τα μεγάλα κίτρινα και εντυπωσιακά του άνθη του από τις απογευματινές ώρες*, τα οποία ζουν μόνο μέχρι το επόμενο μεσημέρι χαρίζοντάς μας ένα εντυπωσιακό και υπέροχο θέαμα.
Τα ζωηρά κίτρινα άνθη του ηράνθεμου  είναι γνωστό εδώ και χιλιάδες χρόνια, σαν τροφή και σαν φάρμακο!
Σαν τροφή έχουν χρησιμοποιηθεί όλα του τα μέρη – 
οι ξεφλουδισμένοι σπόροι,
τα άνθη του,
τα φύλλα του,
οι νεαροί βλαστοί του και
η ρίζα του.
Σαν φάρμακο οι αρχαίοι λαοί, όπως οι Ινδιάνοι και συγκεκριμένα οι Cherokee, οι Iroquois, οι Ojibwe και οι  Potawatomi , χρησιμοποιούσαν το φυτό ως τροφή και ιατρική καλλιέργεια για εκατοντάδες χρόνια.
Χρησιμοποιούσαν τα φύλλα και τον φλοιό ως κατασταλτικά
και
ως στυπτικά.
Τα έβαζαν κατάπλασμα σε πληγές,
τα έβραζαν για να θεραπεύσουν τον βήχα και το άσμα,
τις γαστρεντερικές διαταραχές και
παρασκεύαζαν ένα σιρόπι από τα άνθη του για να θεραπεύσουν τον κοκκύτη.
Ως λαϊκό φάρμακο το συναντάμε επίσης από την αρχαιότητα να χρησιμοποιείται για τη θεραπεία του άσθματος,
των γαστρεντερικών διαταραχών,
της νευραλγίας,
των δερματικών παθήσεων και των ηπατικών και νεφρικών ασθενειών.
Έτσι οι αρχαίοι λαοί αποξήραιναν το φλοιό,
τα άνθη και
τα φύλλα για μελλοντική χρήση.
Σήμερα είναι πιστοποιημένες πολλές αξιοσημείωτες φαρμακολογικές ιδιότητές του όπως:
αντιοξειδωτικές,
αντιβακτηριακές,
αντι-ιικές,
αντιφλεγμονώδεις,
αντιϋπερλιπιδαιμικές,
θρομβολυτικές.
αντιδιαρροϊκές και
αντικαρκινικές και έχουν πιστοποιηθεί και απομονωθεί πολλά χημικά συστατικά όπως
λιπίδια,
φλαβονοειδή,
ταννίνες,
στεροειδή και
τριτερπένια.
        – “evening primrose oil” το παγκοσμίως γνωστό λάδι του ηράνθεμου
Το νυχτολούλουδο, εκτός από τα υπόλοιπα εκχυλίσματά του, μας χαρίζει και ένα πολύτιμο λάδι, το evening primrose oil.
Το evening primrose oil έχει μελετηθεί πάρα πολύ τα τελευταία χρόνια!
Έχει μελετηθεί η θεραπευτική δράση του σε πάρα πολλές παθήσεις όπως:
ατοπικές δερματίτιδες,
έκζεμα και στα συμπτώματά του όπως φαγούρα-ερυθρότητα , απολέπιση,
ακμή,
εξανθήματα,
κνησμό-φαγούρα,
εύθραυστα νύχια,
ρευματοειδή αρθρίτιδα,
προεμμηνορρυσιακό σύνδρομο -ευερεθιστότητα, πόνος μαστών, κατακράτηση υγρών, φούσκωμα, εναλλαγές της διάθεσης,
συμπτώματα της εμμηνόπαυσης, όπως εξάψεις, νυχτερινή εφίδρωση,
διαβητική νευροπάθεια,
κυκλική μασταλγία,
διαταραχή ελλειμματικής προσοχής/υπερκινητικότητα -ΔΕΠΥ,
σύνδρομο της χρόνιας κόπωσης,
σκλήρυνση κατά πλάκας,
σύνδρομο Sjogren** – μια αυτοάνοση πάθηση στην οποία το ανοσοποιητικό δεν λειτουργεί φυσιολογικά!
Πως λειτουργεί λοιπόν το έλαιο νυχτολούλουδου και τι είναι το εξαιρετικό στα συστατικά του που έχει αναγκάσει τόσους ερευνητές να ασχοληθούν μαζί του;
Το εξαιρετικό λοιπόν συστατικό του είναι το γ-λινολενικό οξύ ή αλλιώς GLA.
Το γ-λινολενικό οξύ είναι ένα λιπαρό οξύ της σειράς ω-6.
Το γ-λινολενικό οξύ για να βιοσυνθεθεί μέσα στο σώμα μας χρειάζεται να υπάρχουν ήδη εκεί άλλα λιπαρά οξέα από τις σειρές ω-3 και ω-6.
ω-3 όμως και τα ω-6 δεν μπορεί ο ανθρώπινος οργανισμός να τα βιοσυνθέσει ούτε και
μπορεί να μετατρέψει ένα ω-3 σε ω-6 ή και το αντίστροφο.
Tα ω-3 όμως και τα ω-6 είναι άκρως απαραίτητα για την ίδια μας την ζωή και πρέπει να τα λαμβάνουμε οπωσδήποτε μέσω της τροφής μας.
Για να φτάσει τώρα ο οργανισμός μας να βιοσυνθέσει το GLA θα πρέπει οπωσδήποτε να έχει ήδη προσλάβει μέσω της τροφής λινελαϊκό οξύ ένα λιπαρό οξύ της σειράς ω-6.
Με την σειρά του το λινελαϊκό οξύ (το οποίο μαζί με το α-λινολενικό οξύ δεν μπορεί να τα βιοσυνθέσει ο οργανισμός από άλλες πηγές και τα προσλαμβάνει ΜΟΝΟ μέσω της διατροφής, για αυτό και χαρακτηρίζονται και ως απαραίτητα λιπαρά οξέα-essential fatty acids και κάτι άλλο εδώ: η έλλειψη του λινελαϊκό οξέος έχει κατηγορηθεί για πλείστα όσα δερματικά προβλήματα,το λινελαϊκό οξύ είναι κύριο συστατικό του λινέλαιου ) και με την βοήθεια του ενζύμου delta-6-desaturase μετατρέπεται σε GLA.
Το ένζυμο όμως delta-6-desaturase με την λάθος διατροφή (όπως ζάχαρες , η υπερβολοκή πρόσληψη κορεσμένων λιπών , αλκοόλ , μαργαρίνες , ραφιναρισμένα τρόφιμα , υδρογονομένα φυτικά έλαια , αναψυκτικά  και με την ταυτόχρονη έλλειψη ψαριών , φρούτων , λαχανικών και τόσων άλλων) και με κάποιες παθήσεις (όπως ο διαβήτης, το έκζεμα, οι ιογενείς λοιμώξεις) καταστρέφεται και έτσι δεν
παράγεται GLA (γ-λινολενικό οξύ) το οποίο με την σειρά του το χρησιμοποιεί ο οργανισμός για την παραγωγή προσταγλανδίνης Ε1.
Η προσταγλανδίνης Ε1 , παίζει καθοριστικό ρόλο στην σωστή λειτουργία του ανοσοποιητικού μας συστήματος.
Γιατί τα γράφω όλα αυτά;
Όχι βέβαια για να σας κουράσω αλλά για να δείξω πόσο απαραίτητη για την υγεία μας είναι η σωστή και πλήρης διατροφή!
Αν τρεφόμαστε σωστά δεν χρειάζεται να σκεφτόμαστε:
– έχω λάβει αυτό το συστατικό;
μήπως μου λείπει κάποιο άλλο;
Aν η διατροφή μας περιλαμβάνει όλη την γκάμα των τροφών και έχουμε αποκλείσει όλα τα βλαβερά τρόφιμα που – δυστυχώς – υπάρχουν σε αφθονία δίπλα μας, δεν υπάρχει περίπτωση να έχουμε ελλείψεις και αν έχουμε θα είναι λίγες, τις οποίες
με κάποια επιπλέον τρόφιμα (βότανα, λάδια, λαχανικά, φρούτα, όσπρια, ξηρούς καρπούς, ψάρια) θα τις αναπληρώσουμε σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Η ισορροπημένη διατροφή δεν είναι σχήμα λόγου ούτε
είναι σχήμα λόγου η τεράστιας σημασίας ρήση του Ιπποκράτη “η τροφή μου το φάρμακό μου και το φάρμακό μου η τροφή μου”.
Τα γράφω όλα αυτά για να δείξω ότι
μόνο ένα συστατικό,
μόνο ένα τρόφιμο,
μόνο μία βιταμίνη,
μόνο ένα ένζυμο
δεν μπορούν να φέρουν ποτέ από μόνα τους τα επιθυμητά αποτελέσματα –
Μην το ξεχνάμε αυτό ποτέ.
Όσο νυχτολούλουδο και να χρησιμοποιούμε αν
δεν τρώμε ψάρια, αν
δεν τρώμε φρούτα, αν
δεν τρώμε λάδι, αν
δεν τρώμε λαχανικά, αν
δεν τρώμε ξηρούς καρπούς, αν
δεν πετάξουμε την ζάχαρη από το διαιτολόγιό μας,
αν τρώμε πολλά κορεσμένα λιπαρά και
αν πίνουμε πολλά ποτά με αλκοόλ, οι ελλείψεις αρχίζουν να πολλαπλασιάζονται με τα γνωστά αποτελέσματα σε όλους μας.
Και τώρα πάλι στο νυχτολούλουδο.
Το νυχτολούλουδο λοιπόν μας παρέχει έτοιμο το GLA και δεν χρειάζεται να γίνει όλη αυτή η διαδρομή των βιομετατροπών που προανέφερα.
Τα μέχρι τώρα στοιχεία έχουν δείξει ότι το GLA που περιέχεται και στο νυχτολούλουδο – ηράνθεμο  (άλλες πηγές του είναι το λάδι από borage), σαν ισχυρό αντιφλεγμονώδες μπορεί να συμβάλλει στη βελτίωση και στη θεραπεία των φλεγμονωδών παθήσεων και ιδιαίτερα της αρθρίτιδας – μελέτες υποστηρίζουν πως το λάδι του νυχτολούλουδου μειώνει την πρωινή δυσκαμψία και την ευαισθησία των αρθρώσεων και ανακουφίζει από τον πόνο σε ασθενείς με ρευματοειδή αρ­θρίτιδα.
Η χορήγηση του σε γυναίκες που υποφέρουν από προεμμηνορροϊκό σύνδρομο μειώνει την ευερεθιστότητα, τις κράμπες και την ευαισθησία των μαστών
Περιορίζει την ανάπτυξη και συρρικνώνει το μέγεθος των καρκινικών κυττάρων και σύμφωνα με το National Health Institute το GLA είναι το μοναδικό λιπαρό οξύ που έχει αυτή τη δράση , αποδεδειγμένα.
Σκοτώνει τα προ-καρκινικά κύτταρα-μεγάλη έρευνα στη Φινλανδία έδειξε ότι γυναίκες που είχαν υψηλά επίπεδα GLA οι πιθανότητες να αναπτύξουν καρκίνο του μαστού ήταν πολύ-πολύ περιορισμένες
Ενισχύει το ανοσοποιητικό μας σύστημα
Μειώνει τις καρδιακές παθήσεις και καταπολεμά το διαβήτη
Μειώνει τα επίπεδα της υψηλής χοληστερόλης
Εχει ισχυρή αντιοξειδωτική δράση
Το GLA μπορεί να σταματήσει την εξέλιξη της καταστροφής των νεύρων που προκαλεί ο διαβήτης – διαβητική νευροπάθεια – ενώ άλλες έρευνες έχουν δείξει ότι το GLA μπορεί και να προλάβει την καταστροφή των νεύρων πριν ακόμη αυτή ξεκινήσει
Το GLA έχει βρεθεί ότι καθυστερεί ή ακόμα σταματά την εξέλιξη της σκλήρυνση κατά πλάκας
Το λάδι νυχτολούλουδου προστατεύει τον εγκέφαλο από εκφυλιστικές νόσους, όπως Alzheimer και άνοια, ενώ αντιμετωπίζει αποτελεσματικότατα το στρες, την κατάθλιψη και τη μελαγχολία.
Το CLA μπορεί να μειώσει τα επίπεδα του σωματικού λίπους και επιδρά στον μεταβολισμό, σε έρευνα οι μισοί από τους παχύσαρκους που έλαβαν μέρος έχασαν βάρος χωρίς να κάνουν κάποια αυστηρή δίαιτα λαμβάνοντας απλώς προκαθορισμένη ποσότητα GLA την ημέρα από τους ερευνητές.
Το λάδι νυχτολούλουδου χορηγούμενο από το στόμα -έδειξε τυχαιοποιημένη μελέτη- μειώνει τα συμπτώματα της ξηροφθαλμίας και ανακουφίζει από τα συμπτώματα του συνδρόμου Sjogren**
Προφυλάσσει και συμβάλλει στη βελτίωση της ακμής και των δερματοπαθειών.
Ξηροδερμία,
ατοπική δερματίτιδα,
λιπαρότητα της επιδερμίδας μας και των μαλλιών μας,
ψωρίαση*** και εκζέματα μπορούμε να τα αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά με την εξωτερική χρήση του λαδιού του νυχτολούλουδου.
Επίσης μπορούμε να κάνουμε μαλάξεις με λάδι νυχτολούλουδου σε τραυματισμένους μύες και αρθρώσεις,
σε κακώσεις,
σε μώλωπες και οιδήματα – η πρακτική αυτή θα μειώσει τον πόνο και τη φλεγμονή και θα χαλαρώσει ταλαιπωρημένους μύες και αρθρώσεις.
Αυτό είναι λοιπόν το λάδι του νυχτολούλουδου, ένα
ακριβό λάδι,
ένα λάδι ευαίσθητο που εύκολα οξειδώνεται!
Και οι μελέτες συνεχίζονται με χιλιάδες άτομα να έχουν πάρει έλαιο νυχτολούλουδου σε επιστημονικές μελέτες και έρευνες για το GLA, αυτό το πολύτιμο λιπαρό οξύ της σειράς ω-6, στοιχείο του ηράνθεμου.
Βέβαια δεν λείπουν και οι ενστάσεις από επιστήμονες που αμφισβητούν πολλές από τις ιδιότητες του λαδιού του ηράνθεμου και για το λόγο αυτό οι έρευνες και οι μελέτες συνεχίζονται.
Αλληλεπιδράσεις
Άτομα τα οποία παίρνουν αντιπηκτικά και αντιαιμοπεταλιακά φάρμακα, βότανα και συμπληρώματα, δεν πρέπει να παίρνουν έλαιο ηράνθεμου, διότι ο συνδυασμός μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο αιμορραγίας.
Γενικά πρέπει πάντα να ακολουθούμε τις συμβουλές του γιατρού μας όταν χρησιμοποιούμε βότανα για φαρμακευτικούς σκοπούς.

* Το ηράνθεμο ή νυχτολούλουδο δεν πρέπει να συγχέεται με
α) το Cestrum nocturnum το νυχτολούλουδο με τα άσπρα, πολύ μικρά ανθάκια που στολίζει πολλές αυλές και γλάστρες και που τις καλοκαιρινές νύχτες πλημμυρίζει την ατμόσφαιρα γύρω του με την βαθιά ευωδιά του.
Μην περιμένετε βέβαια να το μυρίσετε στους πολύβουους δρόμους της Αθήνας, στους γεμάτους τόσες ετερόκλιτες μυρωδιές που η μία εξουδετερώνει την άλλη και που στο τέλος δεν καταφέρνεις να μυρίσεις τίποτα, στα μπαλκόνια όμως και στις αυλές επαρχιακών σπιτιών, σκορπάει το μεθυστικό του άρωμα που αναστατώνει τις αισθήσεις.
β) το Mirabilis jalapa,το μαγευτικό νυχτολούλουδο με τα κόκκινα,
φούξια,
κίτρινα ή άσπρα άνθη του, που σκορπούν μια διστακτική αλλά υπέροχη μυρωδιά.

**Το σύνδρομο Sjögren, στα ελληνικά προφέρεται Σιόγκρεν ή αυτοάνοση επιθηλίτιδα είναι ένα χρόνιο αυτοάνοσο νόσημα του συνδετικού ιστού που προσβάλλει κατεξοχήν τους εξωκρινείς αδένες. Δεδομένου ότι οι κύριοι εκπρόσωποι των εξωκρινών αδένων είναι οι σιελογόνοι και οι δακρυϊκοί αδένες η κύρια κλινική έκφραση του συνδρόμου είναι η ξηροστομία και η ξηροφθαλμία.

***Η ψωρίαση είναι μια χρόνια, μη μεταδοτική αυτοάνοση ασθένεια που επηρεάζει το δέρμα και τις αρθρώσεις. Προκαλεί συνήθως κοκκινίλες, φολιδωτές κηλίδες που εμφανίζονται στην επιδερμίδα. Οι λεπιδώδεις αυτές κηλίδες, που προκαλούνται από ψωρίαση, ονομάζονται ψωριασικές πλάκες

Σημειώσεις:
Πριν δοκιμάσουμε οτιδήποτε είναι σημαντικό να συζητάμε τη χρήση του με το γιατρό μας.
Οι πληροφορίες που παρέχονται προορίζονται μόνο για γενικούς ενημερωτικούς και πληροφοριακούς σκοπούς, δεν προσφέρονται και δεν συνιστούν ιατρική συμβουλή.
Σε καμία περίπτωση, κανένα από τα υλικά που παρουσιάζονται δεν προορίζεται να αντικαταστήσουν την επαγγελματική ιατρική περίθαλψη ή την παρακολούθηση από ειδικευμένο ιατρό, ούτε πρέπει να ερμηνεύεται ως τέτοια.
Δεν χρησιμοποιούμε βότανα κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης, σε συνδυασμό με άλλα φάρμακα ακόμα και συμπληρώματα χωρίς την γνώμη γιατρού μας

Κείμενο και επιμέλεια κειμένου:thalia-botanologia.gr

Μελέτες και αναφορές:
**https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30110920
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6116039/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16264182
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9514051
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19292920
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12852711
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27083549
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22805077
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6116039/

Share: