Είναι το μικροβίωμα του οργανισμού μας το απόλυτο ίαμα;
Οι άνθρωποι και τα μικρόβια εξαρτώνται ο ένας από τον άλλο: το σώμα μας παρέχει στα μικρόβια πόρους και τα μικρόβια παρέχουν λειτουργίες απαραίτητες για την υγεία μας.
Το να μάθουμε τι κάνουν τα μικρόβια θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε αυτή τη σχέση.
Σε αυτό μου το άρθρο θα σας πω λίγα λόγια για το μικροβίωμά μας.
Το μικροβίωμά μας πριν λίγα χρόνια ήταν κάτι άγνωστο και μόνο τα τελευταία χρόνια οι επιστήμονες έχουν αρχίσει την αποκρυπτογράφησή του και μάλιστα, μόλις πολύ πρόσφατα ολοκληρώθηκε η “Μελέτη για το Ανθρώπινο Μικροβίωμα”.
Η μελέτη αυτή είναι μια κολοσσιαία, παγκόσμιου κλίμακας έρευνα, η οποία αποκάλυψε όλη την εξωτική πολυπλοκότητα του πληθυσμού των μικροοργανισμών που μας συνοδεύουν στην καθημερινή μας ζωή.
Αυτό που πρέπει να κατανοήσουμε είναι πως οι άνθρωποι και τα μικρόβια εξαρτώνται ο ένας από τον άλλο: το σώμα μας παρέχει στα μικρόβια πόρους και τα μικρόβια παρέχουν λειτουργίες απαραίτητες για την υγεία μας.
Το να μάθουμε τι κάνουν τα μικρόβια θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε αυτή τη σχέση.
Τι είναι το μικροβίωμα
Στο σώμα μας ζουν τρισεκατομμύρια μικροοργανισμοί, οι οποίοι επηρεάζουν, αφού ζουν μαζί μας, τη ζωή μας.
Οι μικροοργανισμοί αυτοί αποτελούν το μικροβίωμά μας
Στους μικροοργανισμούς αυτούς θα βρούμε κυρίως βακτήρια, αλλά και μύκητες και ιούς.
Τα περισσότερα από αυτά τα βακτήρια ζουν στο έντερό μας σε περιβάλλον αναερόβιο, δηλαδή σε περιβάλλον χωρίς οξυγόνο.
Το αναερόβιο περιβάλλον είναι δύσκολο να αναπαραχθεί υπό εργαστηριακές συνθήκες και αυτό είναι ο κύριος λόγος που ένας μεγάλος αριθμός βακτηρίων δεν έχουν ακόμη αναγνωριστεί
Το μικροβίωμα μας, το αποκτάμε τη στιγμή της γέννησής μας, όταν αφήνουμε το προστατευμένο και αποστειρωμένο περιβάλλον της μήτρας.
Αρχικά αποκτούμε τη μικροβιακή χλωρίδα του μητρικού κόλπου και κατά τη διάρκεια των επόμενων ημερών η εποίκηση αυξάνεται εκθετικά, μέχρι που ολοκληρώνεται περίπου με τη συμπλήρωση των δύο πρώτων χρόνων της ζωής μας.
Τα οφέλη του για την υγεία μας πολυάριθμα , η σύνθεσή του μοναδική, γι’ αυτό και κάποιοι επιστήμονες την περιγράφουν σαν ένα “δεύτερο γονιδίωμα”.
Το μικροβίωμα διαφέρει και από περιοχή σε περιοχή του σώματός μας και κάποια συστήματα ή σημεία του διαθέτουν μεγαλύτερη ποικιλότητα σε μικροοργανισμούς.
Και είναι το μικροβίωμά μας το μυστικό της ευζωίας μας και είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με το ανοσοποιητικό μας σύστημα, καθώς η ανάπτυξη του ανοσοποιητικού συστήματός μας κατά τα πρώτα στάδια της ζωής μας, αλλά και η καλή λειτουργία του στη συνέχεια, είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με την καλή λειτουργία του εντέρου μας και η καλή λειτουργία του εντέρου μας είναι άμεσα συνδεδεμένη με το μικροβίωμα που φιλοξενεί.
Ένας από τους καθοριστικούς παράγοντες που επηρεάζουν την ποιότητα και την ποικιλομορφία ειδικά του γαστρεντερικού μικροβιώματός μας είναι ο τρόπος ζωής μας και η διατροφή μας.
Έτσι αν θέλουμε να διατηρήσουμε την καλή μας υγεία, θα πρέπει να φροντίσουμε το μικροβίωμα μας και, το βασικότερο, το μικροβίωμα των παιδιών μας και να γνωρίζουμε τι το διατηρεί και τι το καταστρέφει.
Για αυτό ας δούμε ποιος είναι ο χειρότερος εχθρός του μικροβιώματός μας.
Και ναι, ο κυριότερος εχθρός του μικροβιώματός μας είναι τα αντιβιοτικά
Σύμφωνα με τους επιστήμονες ακόμα και τα πιο “ελαφρά” αντιβιοτικά* μπορούν να διαταράξουν σοβαρά την ισορροπία των μικροβίων που ζουν στο έντερό μας, μειώνοντας τον αριθμό των “καλών” μικροοργανισμών, γεγονός με απρόβλεπτες συνέπειες για την υγεία μας.
Οι μελέτες, οι οποίες τα τελευταία χρόνια εντείνονται, διαπιστώνουν ότι τα αντιβιοτικά καταστέλλουν ολόκληρους πληθυσμούς ευεργετικών μικροβίων του εντέρου μας.
Σε μερικές μάλιστα περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστούν μήνες για να επανέλθει ο οργανισμός μας στην προηγούμενη κατάσταση ισορροπίας των μικροοργανισμών στο έντερό του.
Οι ερευνητές έχουν μελετήσει σε ημερήσια βάση εθελοντές που έπαιρναν ευρέως χρησιμοποιούμενα αντιβιοτικά και παράλληλα, έκαναν ελέγχους DNA για να βρουν ποια μικρόβια ζούσαν στο έντερό τους.
Δυστυχώς διαπίστωσαν ότι η δράση των αντιβιοτικών πάνω στα μικρόβια του εντέρου ήταν “βαθιά και γρήγορη”.
Τα αντιβιοτικά δε σκότωσαν απλά και μόνο τον παθογόνο μικροοργανισμό που ήταν υπαίτιος, αλλά ολόκληρες ομάδες μικροοργανισμών, οι οποίοι είχαν κοινά χαρακτηριστικά, γεγονός που διατάραξε την ισορροπία του μικροβιώματος
Και οι μελέτες για το μικροβίωμα συνεχίζονται και κάθε μέρα καινούργιες έρχονται να προστεθούν σε μια σειρά ολοένα αυξανόμενων επιστημονικών στοιχείων, που επιβεβαιώνουν την πεποίθηση ότι οι άνθρωποι, καθώς και άλλα ζώα, έχουν μια συμβιωτική σχέση με τα βακτήρια και τους άλλους μικροοργανισμούς που κατοικούν στο εντερικό τους σύστημα, σε μεγάλο βαθμό αμοιβαία επωφελή.
Επιβεβαιώνουν πως τα “καλά” μικρόβια του εντέρου βοηθάνε στη σωστή διαχείριση της τροφής, ενώ συχνά διώχνουν τα “κακά” μικρόβια από το σώμα και πως η εντερική χλωρίδα αποτελεί ρυθμιστή για ένα μεγάλο αριθμό ασθενειών, από τα μεταβολικά νοσήματα και τον καρκίνο ως τη ρευματοειδή αρθρίτιδα,
τη νόσο του Πάρκινσον,
την παχυσαρκία,
τις αλλεργίες,
τις μολύνσεις από ιούς και
τις ποικίλες φλεγμονές.
Εν κατακλείδι το μικροβίωμά μας μπορεί να αποτελέσει στο μέλλον το “ίαμα” για μια καλύτερη ζωή, χωρίς τόσες ασθένειες, αν μέχρι τότε δεν το έχουμε καταστρέψει με πράξεις και καταστάσεις που φέρνουν διαταραχή της ισορροπίας σε αυτό το αλληλοεξαρτώμενο οικοσύστημα και που συντελούν στην εξάπλωση ανθεκτικών καταστροφικών μικροβίων, καθώς και την μεταφορά τους από γενιά σε γενιά.
-. ας κατανοήσουμε ότι ο ρόλος των μικροοργανισμών που ζουν κατά τρισεκατομμύρια στον πλανήτη που ονομάζεται “ανθρώπινο σώμα” είναι ζωτικής σημασίας και ας αρχίσουμε να συνειδητοποιούμε τις απειλές που αντιμετωπίζουν και ας μην αφήσουμε τον σύγχρονο τρόπο ζωής να τους καταστρέψει γιατί με αυτούς θα καταστραφεί και ο πλανήτης “ανθρώπινο σώμα”
“κάθε θεραπεία με αντιβιοτικά είναι ένα ακόμα ρίξιμο του ζαριού”, αναφέρουν οι ερευνητές, καθώς ένα “κακό” στέλεχος μικροβίου αντικαθιστά ένα “καλό” στέλεχος!
Και ένας δεκάλογος, σύμφωνα με τις προτροπές των μελετητών, ο οποίος μας βοηθά να υποστηρίξουμε το μικροβίωμά μας
1. Μειώνουμε, μέχρι να εξαλείψουμε από την διατροφή μας τα επεξεργασμένα τρόφιμα και προτιμάμε τα νωπά και φρέσκα
2. Επιλέγουμε, όσο μπορούμε, φρέσκα και βιολογικά φρούτα και λαχανικά
3. Δεν ξεχνάμε τα πολύτιμα όσπρια – τα έχουμε και τρεις και τέσσερις και πέντε φορές την εβδομάδα στο τραπέζι μας
4. Δεν ξεχνάμε πως η σύγχρονη διατροφή και ο σύγχρονος τρόπος ζωής μας, αλλάζουν το μικροβίωμά μας και προκαλούν χρόνιες και εξαντλητικές ασθένειες.
5. Όχι στην αποστείρωση του περιβάλλοντος, ναι στη φύση που είναι πάντα εδώ και ας πάρουμε τα παιδιά μας και ας πάμε μαζί τους μια βόλτα στο χώμα και ας τα εμπνεύσουμε να περπατήσουν και να “ακούσουν” τη φωνή της “ξεχνώντας” το έξυπνο κινητό στο σπίτι.
6. Δεν το συζητάμε – ξεχνάμε δια παντός τα trans λιπαρά, ξεχνάμε όλα τα όξινα ροφήματα, ξεχνάμε τη ζάχαρη.
7. Τρώμε τακτικά προβιοτικά και πρεβιοτικά τρόφιμα και λέμε ναι στην πολυμορφία της διατροφής μας.
8. Η ινούλα, ένα από τα πολύτιμα βότανά μας, είναι ένα ισχυρότατο πρεβιοτικό, μπορούμε να πίνουμε το ρόφημά της αλλά και να τη γευόμαστε φρέσκια και ωμή σε σαλάτες, κάθε που τη βρίσκουμε!!!
9. Η αγκινάρα είναι και αυτή ένα σπουδαίο λαχανικό που βοηθάει το μικροβίωμα του εντέρου μας – δεν την ξεχνάμε όταν είναι η εποχή της
10. Τα αντιβιοτικά* δεν είναι πάντα απαραίτητα, διότι καταστρέφουν πάρα πολλούς από τους μικροοργανισμούς , και όσους προκαλούν ασθένειες και όσους δεν προκαλούν, εκτός από τους ανθεκτικούς σε αυτά.
Οι ιατρικές κοινότητες αναγνωρίζουν τη μικροβιακή αντοχή ως σοβαρή απειλή για την παγκόσμια υγεία, την ανάπτυξη και την επισιτιστική ασφάλεια.
Πριν λοιπόν πάρουμε ή δώσουμε ένα αντιβιοτικό, ας σκεφτούμε τη ζημιά που κάνει στο μικροβίωμά μας.
παράρτημα
Η προσθήκη βοτάνων και μπαχαρικών, περίπου ένα/1 κουταλάκι του γλυκού την ημέρα ή 28gr αράπικα φυστίκια/Arachis hypogaea έναντι ενός σνακ με υδατάνθρακες, όπως π.χ κράκερ και τυρί, στη διατροφή μας επηρεάζει τη σύνθεση των βακτηρίων του εντέρου μας, ένα δείκτη της συνολικής μας υγείας, σύμφωνα με έρευνα του πανεπιστημίου Penn State.
Σε δύο ξεχωριστές μελέτες, διατροφολόγοι μελέτησαν τα αποτελέσματα μικρών αλλαγών στη μέση διατροφή μας και βρήκαν βελτιώσεις στο μικροβίωμα του εντέρου.
Στη μελέτη με βότανα και μπαχαρικά, η οποία δημοσιεύτηκε στο The Journal of Nutrition , οι επιστήμονες ανέλυσαν τον αντίκτυπο της προσθήκης αράπικων φιστικιών, μιγμάτων βοτάνων και μπαχαρικών,
όπως κανέλας,
τζίντζερ,
κουρκουμιού,
δεντρολίβανου,
ρίγανης,
βασιλικού και θυμαριού…
Στο τέλος τεσσάρων εβδομάδων, οι συμμετέχοντες στην έρευνα εμφάνισαν αύξηση της ποικιλότητας των βακτηρίων του εντέρου, κυρίως με τις μέσες και υψηλές δόσεις βοτάνων και μπαχαρικών.
H dr.Kris-Etherton – καθηγήτρια Διατροφικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Evan Pugh και Διακεκριμένη καθηγήτρια Διατροφής στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια επισημαίνει: “Και είναι τόσο απλές αυτές οι πρακτικές, οι οποίες μπορούν να εφαρμοστούν πανεύκολα από όλους τους ανθρώπους” και όπως και άλλοι ερευνητές επισημαίνουν: “Όταν προσθέτoυμε βότανα και μπαχαρικά στα φαγητά μας, σίγουρα προσφέρουμε στον εαυτό μας επιπλέον οφέλη εκτός από τη γεύση”.
Εμείς αυτό που έχουμε να κάνουμε είναι, πολύ απλά, να προσθέτουμε στα φαγητά μας βότανα και μπαχαρικά, να τρώμε ξηρούς καρπούς, ανάμεσά τους και τα αράπικα φιστίκια και αντί για αναψυκτικά, να ετοιμάζουμε τα ροφήματά μας με τα πολύτιμα βότανά μας και τα μπαχαρικά!!!
Κείμενο και επιμέλεια κειμένου: thalia-botanologia.gr
Ας θυμηθούμε:
Η ανθυγιεινή διατροφή διαλύει το ανοσοποιητικό σύστημα
Η αντίσταση στα αντιβιοτικά μας οδηγεί πίσω σε “σκοτεινές εποχές”
*Βέβαια θα πάρουμε αντιβιοτικά όταν υπάρχει σοβαρός λόγος, αλλά όχι για “ψύλλου πήδημα” γιατί ΝΑΙ, οι συνέπειες είναι καταστροφικές.
https://www.the-scientist.com/multimedia/microbiome-series-66144
https://www.the-scientist.com/news-opinion/gut-microbes-may-play-a-role-in-mental-health-disorders-66039
https://www.the-scientist.com/news-opinion/does-the-microbiome-help-the-body-fight-cancer–66123
https://www.the-scientist.com/news-opinion/gut-microbiome-can-help-or-hinder-defenses-against-sars-cov-2-69143
https://learn.genetics.utah.edu/content/microbiome/study
https://www.mdpi.com/2072-6643/14/14/2872
https://www.nature.com/articles/s41467-020-18983-8
https://microbiomejournal.biomedcentral.com/articles/10.1186/s40168-021-01195-7
https://en.wikipedia.org/wiki/Antonie_van_Leeuwenhoek
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK481559/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK154091/
https://microbiomejournal.biomedcentral.com/articles/10.1186/s40168-019-0620-y
Siew C. Ng
https://academic.oup.com/jn/article/152/11/2461/6687807
https://www.clinicalnutritionjournal.com/article/S0261-5614(22)00290-4/fulltext
https://www.sciencedaily.com/releases/2022/12/221201203929.htm
sciencedaily.com
