Δάκρυα – ο βιολογικός ρόλος των συναισθηματικών δακρύων

Δάκρυα -το κλάμα μας βοηθά να αντέξουμε τον πόνο.

Πολλοί άνθρωποι ισχυρίζονται ότι αισθάνονται καλύτερα μετά από μια μεγάλη κραυγή.
Όποιος κι αν είναι ο συναισθηματικός λόγος που κλαίμε, τη στιγμή που θα σκουπίσουμε τα δάκρυά μας νοιώθουμε ήδη πολύ πιο καλά.
Αυτό συμβαίνει, λένε οι ερευνητές, διότι τα δάκρυα που προέρχονται από συναισθηματικές φορτίσεις, συναισθηματικά δάκρυα, παρασύρουν μακρυά από το σώμα μας τις αρνητικές χημικές ουσίες και μας κάνει να βλέπουμε πιο όμορφο τον κόσμο.

Και ας δούμε γιατί “το κλάμα κάνει καλό”.
Ενώ τα μάτια όλων των θηλαστικών υγραίνονται και ηρεμούν με τα δάκρυα, μόνο τα ανθρώπινα όντα δακρύζουν και κλαίνε σε απάντηση ενός συναισθηματικού στρες και πόνου.
Αν και το γεγονός αυτό έχει γίνει γνωστό εδώ και εκατοντάδες χρόνια, αν όχι χιλιάδες, η επιστήμη έχει ρίξει μόλις πρόσφατα λίγο φως σχετικά με τους λόγους αυτής της μοναδικής ανθρώπινης συμπεριφοράς.
Στην πραγματικότητα, σημειώνει ο dr William H. Frey* ελάχιστες είναι οι μελέτες που ασχολούνται με το πόσο συχνά και κάτω από ποιες συνθήκες οι ενήλικες κλαίνε.
Ο dr Frey, ο οποίος έχει ονομάσει ”ψυχογενής δακρύρροια” τα δάκρυα που προκαλούνται από συναισθηματικούς πόνους, αποφάσισε πριν από μερικά χρόνια ότι ήρθε η ώρα να μάθουμε γιατί οι άνθρωποι κλαίνε.
Η θεωρία του είναι ότι τα δάκρυα βοηθούν να ανακουφιστούμε από την πίεση και να απαλλάξουμε το σώμα μας από το δυνητικά επιβλαβές στρες που προκαλείται από χημικές ουσίες.
Μέχρι στιγμής έχει δείξει ότι τα συναισθηματικά δάκρυα έχουν υψηλότερη περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη από τα δάκρυα που παράγονται όταν ερεθίζονται τα μάτια μας π.χ όπως όταν καθαρίζουμε κρεμμύδια και ενώ ο ίδιος έφερε σε πέρας τις δαπανηρές αναλύσεις που χρειάζονταν  για να διαπιστωθεί η ταυτότητα και τα επίπεδα του άγχους που σχετίζονται με τις χημικές ουσίες στα ανθρώπινα δάκρυα,,
νέες εκθέσεις έδειξαν ότι  τα άτομα με ασθένειες που σχετίζονται με το άγχος κλαίνε λιγότερο από υγιείς ομολόγους τους.
Η dr. Margaret Crepeau του Marquette University College of Nursing μελέτησε 100 άνδρες και γυναίκες με διαταραχές σχετιζόμενες με το άγχος – 50 με έλκη, 50 με κολίτιδα και με φλεγμονή του παχέος εντέρου και
τους συνέκρινε με 50 υγιή άτομα της ίδιας ηλικίας και των ίδιων συνθηκών ζωής.
Όπως η ίδια ανέφερε σε συνέδριο της Αμερικανικής Ψυχολογικής Εταιρείας στην Ουάσιγκτον, οι ομάδες οι σχετιζόμενες με το άγχος θεωρούσαν, σε αντίθεση με την ομάδα των υγειών, πως το κλάμα είναι σημάδι απώλειας του ελέγχου και, σύμφωνα με τις εκθέσεις τους,
εκείνοι που ήταν άρρωστοι ήταν και αυτοί που έκλαιγαν λιγότερο σε συναισθηματικά φορτισμένες καταστάσεις.
O dr William H. Frey παρατήρησε
” οι άνθρωποι λένε ότι αισθάνονται καλύτερα μετά από το κλάμα
και τα στοιχεία μας δείχνουν ότι είναι έτσι ακριβώς”
Σημείωσε, επίσης, ότι τα παιδιά με μια σπάνια κληρονομική ασθένεια που ονομάζεται οικογενής δυσαυτονομία δείχνουν δύο χαρακτηριστικά που μπορεί να σχετίζονται με αυτή: κλαίνε χωρίς δάκρυα και έχουν μια πολύ υπερβολική αντίδραση σε ήπιο στρες.
”το κλάμα είναι μια διαδικασία εξωκρινής, δηλαδή, μια διαδικασία κατά την οποία μια ουσία βγαίνει από το σώμα όπως όταν εκπνέουμε,
όταν ουρούμε,
όταν ιδρώνουμε και άλλες, οι οποίες όλες απελευθερώνουν το σώμα από τοξικές ουσίες.
Υπάρχει κάθε λόγος να πιστεύουμε, πως το κλάμα κάνει το ίδιο, απελευθερώνει τον οργανισμό μας από τις χημικές ουσίες που παράγει ως απάντηση στο άγχος.
Ο dr Frey έλεγε: ”αν μπορούμε να μετρήσουμε τις ειδικές απεκκρίσεις του σώματος σε απόκριση όταν διακατέχεται από στρες, μπορούμε να έχουμε μια ένδειξη για τις βιοχημικές αλλαγές που εμπλέκονται στην θλίψη και τη χαρά.
Μετρώντας αυτό που βγαίνει από το σώμα σε απάντηση στο συναίσθημα, μπορούμε να μάθουμε τι συμβαίνει στον εγκέφαλο. ”
Σε άλλη δε συνέντευξη είχε πει:
“ο ίδιος ο Δαρβίνος έδειξε ότι η εξέλιξη δεν ευνοεί άσκοπες διαδικασίες”
Και επεσήμανε: Η κατανόηση γιατί οι άνθρωποι κλαίνε είναι ιδιαίτερα σημαντικό, διότι τους άνδρες η κοινωνίας μας, τους αποτρέπει και του αποθαρρύνει από το κλάμα.
Καταλαβαίνουμε λοιπόν πως εάν το κλάμα μειώνει την επίδραση του στρες, καταστέλλοντας τα δάκρυα αυξάνουμε την ευαισθησία μας σε διαταραχές άγχους”
Για να αποκτήσει ακόμα καλύτερη κατανόηση του ρόλου που παίζει το κλάμα στη ζωή των ανθρώπων ο dr Frey μελέτησε τη «φυσιολογική» συμπεριφορά κλάματος σε ενήλικες άνδρες και γυναίκες.
Αρκετές εκατοντάδες συναισθηματικά υγιείς εθελοντές κλήθηκαν να τηρήσουν πλήρη πρακτικά των δακρύων που θα τύχαινε να χύσουν κατά τη διάρκεια ενός μήνα.
Όπως θα μπορούσε να προβλεφθεί, οι γυναίκες της μελέτης ανέφεραν ότι έκλαιγαν κατά μέσον όρο πέντε φορές πιο συχνά από ό, τι οι άνδρες, πέντε φορές το μήνα έναντι περίπου μία φορά το μήνα των ανδρών!
Επιπλέον, ένα πολύ μεγαλύτερο ποσοστό των ανδρών δεν έκλαψαν καθόλου κατά τη διάρκεια του μήνα!
Υπήρχε επίσης ένα ευρύ φάσμα συχνοτήτων στο κλάμα:
-μερικές γυναίκες δεν έκλαψαν καθόλου
-άλλες έκλαιγαν σχεδόν κάθε μέρα και βέβαια -διευκρινίστηκε από τους ερευνητές- ήταν όλοι τους φυσιολογικά άτομα χωρίς ψυχολογικά προβλήματα.
Οι γυναίκες ανέφεραν ” κόμπο στο λαιμό τους ” όταν φώναζαν και έκλαιγαν πολύ πιο συχνά από ό, τι οι άνδρες.
Οι περισσότεροι άνδρες είπαν ότι ήταν σε θέση να σταματήσουν και να απαγορεύσουν στον εαυτό τους να κλάψει σε αντίθεση με τις γυναίκες, οι οποίες πολλές δήλωσαν ότι κλαίνε ακόμα και χωρίς εξωτερική αιτία με μόνο αρνητικές και θλιβερές σκέψεις.
Ο dr Frey ερεύνησαν επίσης τη σχέση μεταξύ της προσωπικότητας και της συχνότητας του κλάματος και, προς έκπληξή του, δε βρήκε απολύτως καμία συσχέτιση μεταξύ των διαφόρων χαρακτηριστικών της προσωπικότητας και τη συχνότητα του κλάματος.
Επίσης παρατήρησε πως η λύπη είναι το συναίσθημα που συνδέεται πιο συχνά με το κλάμα,
έτσι
-ένα στα πέντε επεισόδια κλάματος ήταν επακόλουθα ευτυχίας
-ένα στα 10 θυμού
-ένα στα 15 συμπάθειας
-ένα στα 20 άγχους και
-ένα στα 30 φόβου
Παρατήρησε επίσης πως το 85% των γυναικών και το 73% των ανδρών είπαν ότι αισθάνθηκαν καλύτερα μετά από το κλάμα.
Σύμφωνα λοιπόν με τη θεωρία του dr Frey αλλά και μετέπειτα μελετών σχετικά με το σκοπό των συναισθηματικών δακρύων τεκμηριώνεται πως είναι ανησυχητικό για τις κοινωνικές προτροπές τύπου
”τα μεγάλα αγόρια δεν κλαίνε ”
Και άλλα παρηγορητικά λόγια όπως
”τώρα είσαι άντρας και οι άντρες δεν κλαίνε” ενώ αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να παρηγορούμε τους ανθρώπους, χωρίς να τους λέμε να σταματήσουν να κλαίνε επισημαίνει ο dr Frey.
Χαρακτηριστικά λέει πως   “κάποιος θα σταματήσει να κλαίει όταν πια θα έχει παρηγορηθεί”

     Είναι άραγε τυχαίο ότι “οι κραυγές πόνου” και το κλάμα είναι εκφράσεις ίδιες σε όλες τις φυλές του πλανήτη μας;
Μήπως όντως, όταν πονάμε κλαίμε για να αντέξουμε αυτόν τον πόνο;
Μήπως με κάθε ουρλιαχτό πόνου ο εγκέφαλό μας αποσπάτε από τον πόνο και το ουρλιαχτό είναι ένα προστατευτικό κάλυμμα;
Οι ερευνητές πάντως λένε ναι….

*ο Dr. Frey,είναι biochemist και διευθυντής της Psychiatry Research Laboratories στο St. Paul-Ramsey Medical Center

Κείμενο και επιμέλεια κειμένου:thalia-botanologia.gr

αναφορές:
http://www.nytimes.com/1982/08/31/science/biological-role-of-emotional-tears-emerges-through-recent-studies.html
https://www.healthpartners.com/public/newsroom/our-people/bill
https://usearch.umn.edu/?query=dr%20Frey
http://www.nytimes.com/1984/02/22/garden/personal-health-002144.html
http://en.wikipedia.org/wiki/Crying
http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0732118X03000291
http://www.netdoctor.co.uk/healthy-living/wellbeing/the-health-benefits-of-crying.htm
http://www.abc.net.au/health/talkinghealth/factbuster/stories/2011/11/23/3367178.htm
http://scienceline.org/2006/10/ask-driscoll-tears/