Μυρτιά,η ευωδιαστή μυρσίνη-ένα ισχυρότατο επουλωτικό,αναπλαστικό και στυπτικό βότανο
Μυρτιά! στην Ελλάδα την γνωρίζουμε ως:
μερσινιά
μερτιά
σμερτιά
μυρσίνη
μυρτιά
σμυρτιά
Στην αρχαία Ελλάδα την ήξεραν ως:
μυρρίνη- μύρρινος ο Θεόφραστος
μυρσίνη -μυρσίνη η ήμερος-ο Διοσκουρίδης
μυρτίνη ο Πίνδαρος
Το βοτανικό -διωνυμικό- της όνομα είναι:
Myrtus communis -κοινή μυρτιά,του γένους Myrtus και της οικογένειας Myrtaceae
– Όταν η Αφροδίτη βγήκε γυμνή από τη θάλασσα της Πάφου κρύφτηκε πίσω από μια μυρτιά,
ήταν το ιερό φυτό της!
Ο όμορφος αειθαλής θάμνος ήταν σύμβολο ομορφιάς και νεότητας!
Ηταν γνωστή από την αρχαιότητα, και την χρησιμοποιούσαν ως καλλωπιστικό φυτό στους ναούς!
Μυρτιά-και η Φαίδρα τρυπά τα φύλλα της, είτε από στενοχώρια, είτε για να εκδικηθεί της Αφροδίτη, επειδή δεν την ερωτεύθηκε ο Ιππόλυτος.
Και βέβαια ο μύθος προσπαθεί να εξηγήσει γιατί τα φύλλα της μυρτιάς μοιάζουν τρυπημένα όταν φαίνονται στον Ήλιο!
Τα διαφανή στίγματα που στην πραγματικότητα είναι αδένες με αιθέριο έλαιο.
Και ο Διοσκουρίδης κατέταξε τις μυρτιές σε αυτές με μπλε και σε αυτές με λευκούς καρπούς, οι οποίοι,όπως και τα φύλλα αλλά και το μυρτίδανο έχουν φαρμακευτικές ιδιότητες.
Αυτούς τους καρπούς,σε μορφή βρασμένου χυμού,έδινε ως αντίδοτο για τσιμπήματα σκορπιών και αραχνών και για να θεραπεύσει διάφορες παθήσεις!
Η συνταγή αυτή χρησιμοποιείται μέχρι σήμερα στη παραδοσιακή ιατρική!
Ας δούμε πως ο Διοσκουρίδης περιγράφει τη Μυρτιά στο πρώτο του βιβλίο της πραγματεάς ”Περί ύλης Ιατρικής”
Και διαβάζουμε:
Από την ήμερη μυρτιά για ιατρική χρήση είναι πιο κατάλληλη η σκούρα από την ανοιχτόχρωμη,και από αυτήν περισσότερο η ορεινή, έχει όμως καρπό λιγότερο δυνατό.
Οι ιδιότητες και του ίδιου του φυτού και του καρπού του είναι στυπτικές.
Ο καρπός της δίνεται και χλωρός και ξερός να φαγωθεί από αυτούς που κάνουν αιμοπτύσεις και από αυτούς που έχουν πόνους στην κύστη.
Ο χυμός από το στύψιμο των χλωρών μύρτων έχει τις ίδιες ιδιότητες,ενώ κάνει καλό στο στομάχι και είναι και διουρητικός, κατάλληλος μαζί με κρασί σε όσους έχουν τσιμπηθεί από αράχνη και σκορπιό.
Το αφέψημα του καρπού βάφει τα μαλλιά, ενώ αν αυτός βραστεί μαζί με κρασί και γίνει κατάπλασμα,θεραπεύει τα έλκη των άκρων.
Ως κατάπλασμα μαζί με σκόνη από κριθάλευρο καταπραΰνει τις φλεγμονές των ματιών, ενώ επαλείφεται και στα συρίγγια του δακρυϊκού ασκού**.
Και το κρασί που παράγεται από αυτήν,αν στυφτεί ο καρπός και βραστεί για κάποιο διάστημα,γιατί ξινίζει εάν δεν φτιαχτεί έτσι,όταν πίνεται πριν από το κρασί,εμποδίζει το μεθύσι, ενώ κάνει καλό σε όσα και ο καρπός,και ενδείκνυται με ατμόλουτρα για τις προπτώσεις της μήτρας και του πρωκτού και τις γυναικείες αιμορραγίες.
Καθαρίζει δε και την πιτυρίαση και την κασίδα και τα εξανθήματα και σταματά την τριχόπτωση.
Προστίθεται και στα λιπαρά έμπλαστρα όπως και το λάδι που παρασκευάζεται από τα φύλλα της.
Και το αφέψημα των φύλλων είναι κατάλληλο για ατμόλουτρα και με ωφέλεια γίνονται με αυτό πλύσεις στις λυμένες αρθρώσεις και στα σπασμένα οστά και σε αυτά που δεν έχουν παραγάγει πώρο.
Καθαρίζει και τους αλφούς και ενσταλάζεται στα αυτιά που τρέχουν πύον, αλλά ενδείκνυται και για το μαύρισμα των μαλλιών, ενώ και ο χυμός τους έχει τις ίδιες ιδιότητες.
Τα ίδια τα φύλλα λιωμένα ως κατάπλασμα ωφελούν τα υγρά έλκη και την περιοχή που πάσχει από καταρροή και τα κοιλιακά, καθώς και τις φλεγμονές των όρχεων και τις ματωμένες φλύκταινες των ποδιών και τα κονδυλώματα.
Ξερά και λεπτοτριμμένα πασπαλίζονται με ωφέλιμα στα αποστήματα στη βάση των νυχιών και στα πτερύγια, αλλά και στις υγρές μασχάλες και τους μηρούς, ενώ και στην περίπτωση των καρδιαλγιών* αναστέλλει την εφίδρωση.
Καμένα και ωμά μαζί με έμπλαστρο κεριού θεραπεύουν τα εγκαύματα και τις φλεγμονές στα άκρα των νυχιών.
Το εκχύλισμα των φύλλων λαμβάνεται, όταν τα περιχύσουμε με παλιό κρασί ή βρόχινο νερό και τα στύψουμε.
Η χρήση του να γίνεται όσο είναι φρέσκο, γιατί αν ξεραθεί μουχλιάζει και εξασθενεί.
Το ονομαζόμενο μυρτίδανο είναι ένα ανώμαλο,απότομο και όμοιο στο χρώμα εξόγκωμα σαν χέρι στον κορμό της μυρτιάς.
Είναι περισσότερο στυπτικό από τη μυρτιά,φυλάγεται αφού κοπανιστεί και ανακατευτεί με κρασί στυφό, και πλασμένο σε δισκία ,ξεραίνεται στη σκιά.
Είναι πιο δραστικό από το φύλλο και τον καρπό,προστιθέμενο σε έμπλαστρο κεριού και σε βύσματα,για ατμόλουτρα και καταπλάσματα,σε όσα χρειάζονται σφίξιμο!
Έτσι λοιπόν περιέγραφε ο Διοσκουρίδης τη Μυρτιά 2000 χρόνια πριν!
Σημειώσεις:
*νευραλγία στην περιοχή της καρδιάς-μια επώδυνη καυστική αίσθηση στον οισοφάγο, ακριβώς κάτω ή πίσω από το στέρνο.
συχνά ο πόνος ανακύπτει στο θώρακα και μπορεί να ακτινοβολεί στο λαιμό ή το λάρυγγα.
** δακρυικός ασκός-εκεί όπου καταλήγουν τα δάκρυα,ένας ασκός στα πλάγια της μύτης
~~~~~~~~~~~~
Πηγή: Διοσκουρίδης-Περί ύλης Ιατρικής Α σελ 220-221
Κείμενο και επιμέλεια κειμένου:thalia-botanologia.gr