Φρέσκα φύλλα δυόσμου και τα πολλαπλά τους οφέλη στην υγεία μας
Ο δυόσμος είναι ένα πασίγνωστο και αγαπημένο βότανο και ένα από τα πολλά βότανα που φέρoυν το κοινό όνομα “μέντα”
ηδύοσμον, οι δε μίνθην.
γνώριμον βότανον, δύναμιν έχον θερμαντικήν,
στυπτικήν,
ξηραντικήν όθεν αίμα ίστησι πινόμενος ο χυλός αυτού μετ’όξους και έλμινθας κτείνει στρογγύλας,
αφροδίσιά τε ερεθίζει και λυγμούς και εμέτους και χολέραν παύει δύο ή τρία κλωνία συν ροάς οξείας χυλώ ποθέντα!
Αυτά έγραφε ο μεγάλος φαρμακολόγος και έγραφε ακριβέστατα,
“καθότι και Διοσκουρίδης έγραφεν ακριβέστατα” όπως μας το επιβεβαιώνει και ο άλλος μεγάλος εκείνων των χρόνων γιατρός:ο Γαληνός!
Η οικογένεια του γένους των βοτάνων που φέρουν το όνομα “μέντα” ονομάζεται labiatae και είναι η οικογένεια των χειλανθών.
Η Labiatae είναι μια πολύ οικογένεια ανθοφόρων φυτών κοινώς γνωστών ως mint-μέντα ή deadnettle ή οικογένεια sage.
Πολλά από τα βότανα της οικογένειας αυτής είναι αρωματικά, μαγειρικά και φαρμακευτικά όπως ο βασιλικός,
η μέντα,
το δεντρολίβανο,
το φασκόμηλο,
η μαντζουράνα,
το θρούμπι – Satureja montana L. και το Satureja hortensis L.
η ρίγανη,
το θυμάρι και
η λεβάντα
Τα είδη του γένους της μέντας είναι περίπου είκοσι πέντε και παρουσιάζουν έναν μεγάλο χημικό πολυμορφισμό, δηλαδή το κάθε είδος παράγει αιθέρια έλαια με διαφορετική ποιοτική σύσταση και διαφορετικές ιδιότητες και θεραπευτικές χρήσεις.
Στην Ελλάδα τα πιο γνωστά είναι ο δυόσμος με το βοτανικό όνομα Mentha spicata L. ή Mentha viridis , το φλισκούνι με το βοτανικό όνομα Mentha pylegium και η μέντα με το βοτανικό όνομα Mentha × piperita L.
Η Mentha × piperita L. ( M. aquatica × M. spicata ) ή peppermint είναι διασταύρωση του αρχαϊκού δυόσμου Mentha aquatica, που περιγράφηκε για πρώτη φορά από τον Carl Linnaeus το 1753 και του δυόσμου Mentha spicata L.
Ας παρακολουθήσουμε τη Mentha spicata L. τον γνωστό μας δυόσμο.
Γενικά η προέλευση του βοτάνου αποτελεί μυστήριο αλλά η ύπαρξή του είναι γνωστή από πάρα-πάρα πολύ παλιά.
Έχουν βρεθεί στις Αιγυπτιακές πυραμίδες αποξηραμένα φύλλα του βοτάνου, τα οποία πιστεύεται ότι ανήκουν στην πρώτη χιλιετία π.χ.
Οι Αιγύπτιοι πίστευαν ότι το βότανο είχε πολλές θεραπευτικές ιδιότητες και το ρόφημα από τον δυόσμο ήταν ένα από τα διασημότερα ροφήματα σε όλη την Ανατολή.
Στην Ελλάδα από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα ήταν και είναι το πιο γνωστό βότανο.
Το βρίσκαμε και το βρίσκουμε σε κήπους και σε αυλές.
Ήταν και είναι από τα πιο μυρωδάτα μαγειρικά βότανα, συστατικό πάμπολλων φαγητών.
Στην αρχαιότητα η χρήση του δυόσμου για την θεραπεία βασικών παθήσεων ήταν πολύ συχνή και οι μεγάλοι Έλληνες γιατροί,ο Ιπποκράτης,
ο Διοσκουρίδης αλλά και ο Πλίνιος είχαν μελετήσει πολύ καλά το βότανο και είχαν καταγράψει την τεράστια φαρμακευτική αξία του.
Στην Κρήτη ακόμα και σήμερα το λένε αβάρσαμο και με βάση το ανθότυρο το χρησιμοποιούν σε πάρα πολλά γλυκά.
Ο δυόσμος έχει μακρά ιστορία χρήσης για πεπτικές διαταραχές και υπάρχουν in vivo και in vitro έρευνες για το σύνολο του φυτού.
Ένα από τα κύρια φυτοχημικά του δυόσμου, η μενθόλη, η οποία υποστηρίζει πολλές από τις παραδοσιακές του χρήσεις έχει μελετηθεί πολύ περισσότερο από τις άλλες φυτοχημικές του ουσίες.
Τα μέρη της Mentha x piperita αποστάζονται για να δώσουν το αιθέριο έλαιο της μέντας, το οποίο περιέχει πολυάριθμες ενώσεις με υψηλότατη φαρμακευτική αξία όπως τις ισχυρότατες
menthol (35-45%),
menthone (15-20%),
cineole (6-8%) και
άλλα πτητικά έλαια.
Ελεγχόμενες μελέτες έχουν δείξει ότι ο δυόσμος και η μέντα έχουν ισχυρές αντισπασμωδικές ιδιότητες και χρήσεις, ιδανικές για τη θεραπεία γαστρεντερικών διαταραχών, όπως το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου και ισχυρές αναλγητικές για τον έλεγχο του κοιλιακού πόνου που προκαλείται από το σύνδρομο.
Υπάρχουν κλινικές μελέτες που έδειξαν πως τα εκχυλίσματα της μέντας και του δυόσμου επιδρούν θετικά σε περιπτώσεις
μασταλγίας,
δυσπεψίας – κάνουμε έγχυμα του βοτάνου και πίνουμε όταν έχουμε πρόβλημα
κεφαλαλγίας – φρέσκα φύλλα δυόσμου σε κομπρέσες καταπραΰνουν τον πονοκεφάλο ή επάλειψη με λάδι δυόσμου
ημικρανίας – αραιώνουμε έως 2% αιθέριο έλαιο του βοτάνου και κάνουμε επάλειψη στους κροτάφους μας για να καταπραΰνουμε τις ημικρανίες.
κοιλιακής διαταραχής,
κακής αναπνοής,
οδοντικής πλάκας και τεριδόνας – τα εκχυλίσματα του δυόσμου αναστέλλουν τον σχηματισμό βιοφίλμ που προκαλείται από το Streptococus mutans που σχετίζεται με την τερηδόνα
κοινού κρυολογήματος,
καταρροής της αναπνευστικής οδού και φλεγμονής του στοματικού βλεννογόνου,
προβλημάτων μνήμης,
προβλημάτων γνωστικής λειτουργίας
προβλημάτων διανοητικής απόδοση και εγρήγορσης – στο δωμάτιο που εργαζόμαστε και στην ειδική συσκευή βάζουμε αιθέριο έλαιο δυόσμου και μέντας για ενίσχυση της μνήμης και προβλημάτων γνωστικής λειτουργίας.
μετεγχειρητικής νευραλγίας,
κνησμού
στρες,
κόπωσης – πίνουμε ένα με δύο φλιτζάνια έγχυμα βοτάνου την ημέρα όταν νιώθουμε κόπωση και εξάντληση και
προβλημάτων του ουροποιητικού συστήματος.
Εξωτερικά το λάδι του δυόσμου και της μέντας ή το κατάπλασμα των φύλλων τους, χρησιμοποιείτε σε
μυαλγίες,
νευραλγίες,
ρευματισμούς και
αρθριτικά.
Επίσης τα αποτελέσματα πάρα πολλών επιστημονικών μελετών υποδεικνύουν ισχυρή αντιβακτηριακή δράση,
μυκητοκτόνο δράση έναντι διαφόρων μυκήτων – σκοτώνει τους μύκητες ή τα σπόρια τους,
μυκητοστατική δράση – απλά αναστέλλει την ανάπτυξή τους και
ισχυρή αντιοξειδωτική δράση του δυόσμου και της μέντας.
Ο δυόσμος, το φολικό οξύ και η ακοή μας!
Μπορεί ο δυόσμος να θεραπεύσει την απώλεια ακοής μας;
Όχι ακριβώς, αλλά είναι εξαιρετική πηγή φολικού οξέως/folate*
Το φολικό οξύ είναι απαραίτητο για την υγεία των αυτιών μας, γι’ αυτό και ο δυόσμος θεωρείται υπερτροφή για την ακοή μας.
Σύμφωνα με μελέτες όπως αυτή: eurekalert.org, η οποία παρακολούθησε 126 άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω, η απώλεια ακοής λόγω ηλικίας συνδέεται με χαμηλά επίπεδα φολικού οξέως/folate.
Ο αποξηραμένος δυόσμος είναι ένας διασκεδαστικός και ταυτόχρονα θεραπευτικός τρόπος για να αυξήσουμε την πρόσληψη φολικού οξέως/folate.
Μπορούμε να τον χρησιμοποιήσουμε σε επιδόρπια και
σε σαλάτες, όπως χρησιμοποιούμε τη ρίγανη ή να ετοιμάσουμε αρωματικά ροφήματα!
Ποιο όμως και τι είναι το φολικό οξύ?
Λοιπόν…
τo φολικό οξύ είναι βιταμίνη του συμπλέγματος των βιταμινών B, είναι η
βιταμίνη Β9 ή
φολικό οξύ/folate, αλλά και
φυλλικό οξύ/folic acid.
Δυο λόγια για να την γνωρίσουμε περισσότερο.
H βιταμίνη Β9 ή folate είναι υδατοδιαλυτή και ανακαλύφθηκε στο σπανάκι το 1941 και ονομάστηκε ” φυλλικό οξύ”από τη λέξη φύλλο ή φολικό οξύ από τη λατινική λέξη για το φύλλο -folium- έτσι
οι όροι φυλλικό οξύ και φολικό οξύ ήταν μέχρι πριν λίγα χρόνια συνώνυμες, τα τελευταία όμως χρόνια η λέξη φολικό οξύ -folate- γίνεται συνώνυμο της βιταμίνης Β9 που βρίσκεται εκ φύσεως στις τροφές, σε αντιδιαστολή με το φυλλικό οξύ – folic acid, το οποίο είναι η συνθετική βιταμίνη που υπάρχει συνήθως στα συμπληρώματα διατροφής και στα εμπλουτισμένα τρόφιμα.
Όπως είναι αναμενόμενο η βιταμίνη βρίσκεται κυρίως στα πράσινα φυλλώδη λαχανικά και είναι ζωτικής σημασίας για τη σύνθεση του DNA καθώς και για πολλές άλλες σημαντικές κυτταρικές λειτουργίες, ανάμεσα στις οποίες και η διατήρηση της ακοής μας!
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9847569/
Και αν έχουμε δύο με τρεις γλάστρες στο μπαλκόνι μας γεμάτες δυόσμο,περνάμε από δίπλα τους και μοσχοβολά ο χώρος και η εισπνοή του αρώματος και μόνο μας απαλλάσσει από προβλήματα του αναπνευστικού, όπως ρινικές λοιμώξεις και κοινό κρυολόγημα.
Και όσο τον κορφολογούμε τόσο φουντώνει.
Και τα φρέσκα φύλλα ποτέ δεν τα πετάμε.
Τα χρησιμοποιούμε στην καθημερινή μας διατροφή και ειδικά στις σαλάτες και στις σούπες μας και έτσι χαιρόμαστε τη νοστιμιά τους και παράλληλα βοηθάμε το σώμα μας να αποβάλλει τις τοξίνες και να εξουδετερώσει μύκητες και βακτήρια.
Και μασώντας φρέσκα φύλλα δυόσμου μία με δύο φορές την εβδομάδα τα δόντια μας γίνονται λευκότερα, προφυλάσσονται από την πέτρα και την τερηδόνα.
Και ας θυμηθούμε πως κάνουμε ευωδιαστό ρόφημα από δυόσμο ή μέντα
το έγχυμα των φρέσκων φύλλων του δυόσμου γίνεται με έγχυση ζεστού νερού και όχι βραστού πάνω στα φύλλα και
το δοχείο πάντα σκεπασμένο μέχρι να κρυώσει το έγχυμά μας για να μην εξατμιστούν τα πολύτιμα έλαιά του.
Δυόσμος και πεπτικά προβλήματα
Χρησιμοποιούμε φρέσκα φύλλα δυόσμου και:
– μέσα σε ένα γουδί βάζουμε έξι με επτά φύλλα
– προσθέτουμε δύο κουταλιές χλιαρό νερό και
– σιγά-σιγά με ένα γουδοχέρι πολτοποιούμε τα φύλλα μας
– από τον πολτό αυτό μπορούμε να παίρνουμε ένα κουταλάκι του γλυκού πριν από τα γεύματά μας, για να βοηθήσουμε την πέψη μας,
ή τον χρησιμοποιούμε σαν βάση για να κάνουμε χυμούς που οι παραλλαγές είναι πραγματικά πάρα πολλές όπως:
– χυμός λεμόνι, μέλι και πολτός δυόσμου – είναι άριστος για τα προβλήματα δυσπεψίας και βαρυστομαχιάς
– χυμός καρπουζιού και πολτός δυόσμου
– χυμός μπανάνας και πολτός δυόσμου
– χυμός βατόμουρου και πολτός δυόσμου
Και βέβαια δεν χρειάζεται να έχουμε κάποιο πρόβλημα με το στομάχι για να πίνουμε χυμούς δυόσμου, γιατί έτσι και αλλιώς είναι απολαυστικοί!
Και σε μια καινούργια έρευνα οι επιστήμονες έρχονται να επιβεβαιώσουν μιά πολύ παλιά άποψη η οποία υποστήριζε ότι:
Η μυρωδιά του δυόσμου και της κανέλας μπορεί να ηρεμήσει ακόμα και τον πιο έξαλλο άτομο.
#.1 Σημείωση: Ενώ τα ροφήματα της μέντας και του δυόσμου είναι μια πολύ καλή επιλογή για πολλά προβλήματα του πεπτικού, δεν ενδείκνυται σε περιπτώσεις γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης
Ο δυόσμος και η μέντα χαλαρώνουν τον κατώτερο οισοφαγικό σφιγκτήρα, με αποτέλεσμα να επιδεινώνουν την παλινδρόμηση
Προσοχή λοιπόν, τα ροφήματα και τα βάμματα του δυόσμου και της μέντας δεν ενδείκνυνται σε περιπτώσεις γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης και ελκών
#.2 Σημείωση:Ο δυόσμος-Mentha spicata ως δροσερό και πικάντικο φυτό με στυπτικές και πεπτικές ιδιότητα είναι ιδανικός για τη θεραπεία του μετεωρισμού.
Το αιθέριο έλαιο δυόσμου με κύριο συστατικό του την carvone είναι ιδανικός για τη θεραπεία του μετεωρισμού που σχετίζεται με τη δυσπεψία,
την καισαρική τομή
και τη δυσμηνόρροια .
Επίσης, μπορεί να μειώσει τη σοβαρότητα του πόνου κατά την κολονοσκόπηση ή δυσμηνόρροια.
Για το αιθέριο έλαιο δυόσμου, δεν έχουν αναφερθεί παρενέργειες, εάν χρησιμοποιείται σε κατάλληλες δόσεις.
Κείμενο και επιμέλεια κειμένου:thalia-botanologia.gr
Ας θυμηθούμε:
Δυόσμος – το ιδανικότερο βότανο για το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου
Μέντα – Έτσι σαν παραμύθι για την όμορφη Μίνθη,την κόρη του Κωκυτού
Σημειώσεις:
-προτού δοκιμάσουμε οτιδήποτε είναι σημαντικό να συζητάμε τη χρήση του με το γιατρό μας.
-οι πληροφορίες που παρέχονται προορίζονται μόνο για γενικούς ενημερωτικούς και πληροφοριακούς σκοπούς, δεν προσφέρονται και δεν συνιστούν ιατρική συμβουλή.
-σε καμία περίπτωση, κανένα από τα υλικά που παρουσιάζονται δεν προορίζεται να αντικαταστήσει την επαγγελματική ιατρική περίθαλψη ή την παρακολούθηση από ειδικευμένο ιατρό, ούτε πρέπει να ερμηνεύεται ως τέτοια.
-δεν χρησιμοποιούμε βότανα κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης, σε συνδυασμό με άλλα φάρμακα ακόμα και συμπληρώματα χωρίς την γνώμη γιατρού μας
αναφορές:
https://www.sciencedirect.com/topics/agricultural-and-biological-sciences/mentha-pulegium
www.ncbi.nlm.nih.gov
ahcmedia.com
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1878535211000232
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2225411017301037
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1744388116301438
https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/0748233706071738
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5814329/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6854165/
