Πολυκόμπι – Ένα ισχυρότατο διουρητικό και αντιφλεγμονώδες βότανο

Πολυκόμπι – Ένα ισχυρότατο διουρητικό βότανο, πολύτιμο στη θεραπεία των παθήσεων του ουρογεννητικού συστήματος,όπως και στη θεραπεία των ρευματικών παθήσεων,
των πληγών,
των δερματικών προβλημάτων και όλων των φλεγμονωδών καταστάσεων.

Στη χώρα μας το γνωρίζουμε σαν
~ πολυκόμπι,
~ κοντυλόχορτο,
~ πολυκόνδυλο,
~ιππουρίδα των αγρών,
~ αλογοουρά,
~ εκουιζέτο,

Το όνομα “ιππουρίδα”, που χρησιμοποιείται συχνά για ολόκληρη την ομάδα, προέκυψε επειδή το διακλαδισμένο είδος μοιάζει κάπως με την ουρά ενός αλόγου.
Ομοίως, το επιστημονικό όνομα εκουιζέτο προέρχεται από το λατινικό equus/άλογο+ seta/τρίχα

Στις άλλες χώρες σαν
~ bottlebrush – επειδή το χρησιμοποιούταν σαν βούρτσα για μπουκάλια
~ horsetail -επειδή- σύμφωνα με μία εκδοχή – το έδεναν στις ουρές των αλόγων, στις αλογοουρές, για να διώχνει τα έντομα, σύμφωνα με άλλη εκδοχή , επειδή μοιάζει με ουρά αλόγου
~ Schachtelhalm
~ equiseto
~ mare’s Tail
~ scouring Rush
~ shave Grass
Η επιστημονική του ονομασία:
Equisetum arvense ή
εκουισέτον το αρουραίον ή
Ιππουρίς η αρουραία.
Ανήκει στην οικογένεια των ιππουριδοειδών ή Equisetacea
Το πολυκόμπι είναι ένα φυτό-θάμνος,
πολυετές, με ύψος που δεν ξεπερνά τα 60 εκατοστά.
Έχει λεπτό ρίζωμα και  ο βλαστός που βγαίνει είναι κιτρινωπός , έχει σπείρες από βελονοειδή φύλλα σαν βελόνες πεύκου με πράσινο χρώμα.
Καταλήγει σε ένα κεφαλάκι σαν μικρό κουκουνάρι με σπόρους και θα το συναντήσουμε φυτρωμένο στις περιοχές της Ευρώπης ,
της Βόρειας Αφρικής,
της Βόρειας Ασίας  και της Αμερικής , δηλαδή σε όλο το βόρειο ημισφαίριο.
Θα παρατηρήσουμε να προτιμά υγρά ,
όξυνα και αμμοπηλώδη εδάφη, σε βουνά
σε δάση,
δίπλα σε ποτάμια,
δίπλα σε ρέματα.
Πολλαπλασιάζεται με σπόρους την άνοιξη.
Αυτό το περίεργο και περίφημο φυτό το εκουιζέτο -όπως αποκαλείται και αλλιώς το πολυκόμπι- που σήμερα ζει και αναπτύσσεται σαν ένας μικρός θάμνος, στην παλαιοζωική εποχή- πριν από 270 εκ. χρόνια δηλαδή- σχημάτιζε ολόκληρα δάση πανύψηλων δέντρων τα οποία έφταναν ακόμη και τα 30 μέτρα ύψος -!- και
τα απολιθώματά τους σήμερα είναι η πηγή των σύγχρονων φλεβών άνθρακα!
Αυτός ο θάμνος λοιπόν –το περίφημο πολυκόμπι, ιππουρίδα των αγρών– είναι το μοναδικό φυτό του είδους Equisetopsida που υπάρχει  σήμερα.
Αποτελείται από σπουδαία συστατικά, τα οποία του προσδίδουν θαυμάσιες και
ισχυρότατες ιδιότητες , οι οποίες καθιστούν το πολυκόμπι ισχυρότατο θεραπευτικό βότανο, καθώς συντελεί στην ίαση πολλών παθήσεων.

Το εκουιζέτο είναι ένα ισχυρότατο ίαμα- φάρμακο και ένα ελιξίριο ομορφιάς.
Είναι ένα από εκείνα τα υπέροχα βότανα που θεραπεύουν σχεδόν κάθε ασθένεια.
Μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε  από την κορυφή μέχρι τα νύχια, μέσα και έξω, τόσο για την ομορφιά μας όσο και για την υγεία μας

-. Το πολυκόμπι στο διάβα των αιώνων.

Η ιππουρίς είναι γνωστή και χρησιμοποιείται από την αρχαιότητα στην παραδοσιακή ιατρική, ως πηγή σαλικυλικού οξέος – δραστική ουσία που περιέχεται στη σύγχρονη ασπιρίνη.

Την ιππουρίδα τη συναντάμε στον Διοσκουρίδη
Ο  Διοσκουρίδης επαινούσε τις αιμοστατικές ιδιότητες του βοτάνου και συνιστούσε το πολυκόμπι σαν ισχυρότατο επουλωτικό βότανο των πληγών.
Συνιστούσε να κοπανιέται και να τοποθετείται σαν κατάπλασμα ή να επαλείφεται στις πληγές, τις οποίες και θεράπευε τελείως.
Ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος έλεγε πως  οι αιμοστατικές ιδιότητες της ιππουρίδας είναι τόσο μεγάλες, που αρκούσε να την κρατήσουμε απλά και μόνο στο χέρι μας για να επωφεληθούμε από τις θεραπευτικές της ιδιότητες.
Το συναντάμε στους ινδιάνους
Πολλές φυλές ινδιάνων στην Αμερικάνικη ήπειρο το χρησιμοποιούσαν σαν επουλωτικό αλλά και σαν ισχυρότατο διουρητικό.

Το γένος Equisetum, της οικογένεια των Equisetaceae, είναι ευρέως διαδεδομένο σε όλο τον κόσμο και μπορεί να είναι το παλαιότερο μη εξαφανισμένο γένος στη Γη.
Υπάρχουν περίπου 30 γνωστά είδη, τα οποία χρησιμοποιούνται πολύ συχνά στην παραδοσιακή ιατρική με ποικίλες εφαρμογές.

-. Τα χημικά του στοιχεία
Η φυτοχημική ανάλυση για το πολυκόμπι έχει δείξει ότι το βότανο περιέχει:
~ βιταμίνες C και Ε,
~ υδατάνθρακες,
~ πρωτεΐνες,
~ αμινοξέα,
~ πυρίτιο – το πολύτιμο μέταλλο
– αργίλιο
– μαγγάνιο
– μαγνήσιο
– κάλιο
– θείο
– σελήνιο
– χρώμιο
– κοβάλτιο
– κάλιο
– νάτριο
– φώσφορο
– ψευδάργυρο
– χαλκό
Ισχυρότατα φυτοθρεπτικά συστατικά όπως:
~ αλκαλοειδή,
– σαπωνίνες
– στερόλες
– τανίνες
~ μεγάλες ποσότητες πυριτικού οξέος,
~ ασκορβικό οξύ,
~ flavonoid glycosides όπως
quercetin 3-O-glucoside,
apigenin 5-O-glucoside,
kaempferol 3-O-glycoside,
~ φαινολικά οξέα.
Όλα τα παραπάνω στοιχεία χαρίζουν στο πολυκόμπι σπουδαίες αντιοξειδωτικές ,
αντιβακτηριακές,
αντιιικές και αντικαρκινικές ιδιότητες.
Αυτός ο πλούτος των ισχυρών φυτοθεραπευτικών στοιχείων έχει χαρίσει στο πολυκόμπι τον τίτλο της “αποθήκης μετάλλων”.
Δεσπόζουσα θέση στον κατάλογο των ισχυρών φυτοθεραπευτικών στοιχείων κατέχει το πυρίτιο.
Το πυρίτιο ενισχύει την ανάπλαση του συνδετικού ιστού, συντελώντας στην αποθεραπεία των νοσημάτων του.
Διευκολύνει τον εμπλουτισμό των οστών με ασβέστιο και μέταλλα που χωρίς την παρουσία του ο οργανισμός μας δεν μπορεί να αφομοιώσει και να χρησιμοποιήσει το ασβέστιο.

Αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι οι πολυφαινόλες των φυτών μπορεί να είναι μια νέα θεραπευτική προσέγγιση για την αντιμετώπιση των μικροβιακών παθογόνων*

-. Αναλυτικά οι ιδιότητες του εκουιζέτο
Το πολυκόμπι ή αλλιώς εκουιζέτο έχει:
– ισχυρές αντικαρκινικές,
~ αντιρευματικές,
~ αντιδιαρροϊκές, 
~ ισχυρές αντιβακτιριακές – τα πειραματικά ευρήματα υποδεικνύουν ότι το Equisetum arvense L. έχει αντιβακτηριακές επιδράσεις σε θετικούς κατά Gram μικροοργανισμούς και, χορηγούμενο σε χαμηλή δόση, μπορεί να είναι μια νέα θεραπευτική προσέγγιση για ασθένειες που σχετίζονται με οξειδωτικό στρες την απόπτωση και άλλες ασθένειες*
~ ισχυρές αντιοξειδωτικές – πολλοί ερευνητές επισημαίνουν την ισχυρή προστατευτική δράση του βοτάνου ενάντια στις βλάβες που προκαλούνται από τις ελεύθερες ρίζες, την υπεροξείδωση των λιπιδίων και άλλους οξειδωτικούς παράγοντες.
~ διουρητικές – το πολυκόμπι είναι ένα από τα σπουδαιότερα διουρητικά βότανα χάρη στη μεγάλη ικανότητα που έχει να προστατεύει το σώμα από την κατακράτηση των υγρών, ισχυρότατο βότανο για την υγεία των νεφρών.
Το πολυκόμπι ενδείκνυται για την πρόληψη της πέτρας στα νεφρά, καθώς καθαρίζει τα νεφρά και το ουροποιητικό σύστημα

Ο Γερμανός γιατρός και βοτανολόγος Sebastian Kneipp, όπως και άλλοι μεγάλοι βοτανολόγοι, συνιστούσαν το πολυκόμπι στη θεραπεία της οστεοαρθρίτιδας με τη μορφή αφεψήματος / ελιξιρίου.
Για την ετοιμασία αφεψήματος σύμφωνα με τον Sebastian Kneipp : 1 κουταλιά της σούπας αποξηραμένο βότανο σε 250 ml νερό, το βράζουμε για 10-15 λεπτά.
Συνιστούσαν ένα φλιτζάνι την ημέρα.
Σήμερα το πολυκόμπι το βρίσκουμε σε διάφορα σκευάσματα, σε φαρμακεία,
καταστήματα βιολογικών προϊόντων και σε μπαχαράδικα, για τη θεραπεία των ρευματισμών, του βήχα, των νεφρών και τον καθαρισμό του αίματος.

~ αντιφλεγμονώδεις – η ιππουρίς αυξάνει την αντίσταση του συνδετικού ιστού και  ενεργοποιεί την τοπική κυκλοφορία. 
~ αγχολυτικές,
~ αναλγητικές,
~ αντιδιαβητικές,
~ καταπραϋντικές,
~ ηπατοπροστατευτικές,
~ αντιιικές – εκχυλίσματα Equisetum giganteum L και Copaifera reticulate Ducke έχουν ισχυρή αντιιική δράση ενάντια στο σεξουαλικά μεταδιδόμενο παθογόνο ιό του απλού έρπητα τύπου 2
~ ισχυρές αιμοστατικές, 
~ αντισηπτικές,
~ τονωτικές των ιστών
~ αντισπασμωδικές με χαλαρωτικές επιδράσεις στα αγγεία και στον ειλεό και
~ ανθελμινθικές ιδιότητες

Η παραδοσιακή χρήση του Equisetum arvense ως φυτικό φάρμακο τεκμηριώνεται σε πολλά εγχειρίδια φυτοθεραπείας και εξακολουθεί να είναι δημοφιλής στη συμπληρωματική ιατρική, ιδιαίτερα στην ανθρωποσοφική ιατρική

-. Και που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αυτό το θαυμάσιο βότανο, το πολυκόμπι, με το πολύτιμο διοξείδιο του πυριτίου;
Το πολυκόμπι είναι πολύτιμο και ωφέλιμο:
– στην απορρόφηση του ασβεστίου,
– σε περιπτώσεις αρτηριοσκλήρυνσης καθώς εμποδίζει την εναπόθεση λιπιδίων στις αρτηρίες 
– στην επιτάχυνση της αποκατάστασης του κατεστραμμένου συνδετικού ιστού καθιστώντας το πολυκόμπι ένα από τα αποτελεσματικότερα βότανα για τους πόνους και την θεραπεία των ρευματικών παθήσεων
– στις διαταραχές του ουροποιητικού συστήματος – μην ξεχνάμε πως είναι ένα από τα ισχυρότερα διουρητικά βότανα, του οποίου η ευεργετική του επίδραση στο ουροποιητικό σύστημα το καθιστά ένα από τα καλύτερα και αποτελεσματικότερα βότανα στη θεραπεία:
1) των λοιμώξεων του ουροποιητικού συστήματος όπως κυστίτιδα και
ουρηθρίτιδα
2) των παθήσεων και των φλεγμονών των νεφρών 
3) σε περιπτώσεις που έχουμε πέτρες στα νεφρά και στην ουροδόχο κύστη – το εκουιζέτο ήταν κάποτε το φάρμακο επιλογής για τη θεραπεία πολλών ασθενειών των νεφρών και της ουροδόχου κύστης και σε πολυάριθμα κείμενα επαινούνται οι γιατροί και βοτανολόγοι του διαμετρήματος του Sebastian Kneipp, της Maria Treben και πιο πρόσφατα του dr. Jean Valnet, Γάλλου γιατρός, χειρούργου και πρωτοπόρου της βοτανοθεραπείας και της σύγχρονης αρωματοθεραπείας.
Σήμερα οι συγκεκριμένες δράσεις και οι χρήσεις της ιππουρίδας έχουν επιβεβαιωθεί και η χρήση της συνιστάται σε περιπτώσεις που έχουμε πέτρες στα νεφρά,
λομώξεις των νεφρών,
πέτρες στην ουροδόχο κύστη,
κυστίτιδα…
4) των παθήσεων και των φλεγμονών του προστάτη
5) στις περιπτώσεις κατακράτησης υγρών ( οίδημα )
6) στην ποδάγρα
7) σε περιπτώσεις νυχτερινής ακράτειας
Επίσης συμβάλει στη θεραπεία βαριάς βλάβης των πνευμόνων,
– στη θεραπεία αναπνευστικών παθήσεων όπως η χρόνια βρογχίτιδα και  η φυματίωση
– στη θεραπεία σπασμένων οστών και καταγμάτων
– στην πρόληψη και στη θεραπεία της οστεοπόρωσης – το εκουιζέτο είναι ένα από τα βότανα με την υψηλότερη συγκέντρωση οργανικού πυριτίου, που σε συνέργεια με τα φλαβονοειδή του, συμβάλλουν ώστε να υπάρχει καλή ισορροπία μεταξύ των διαδικασιών που επιτελούν οι οστεοκλάστες και οι οστεοβλάστες – ειδικά κύτταρα που ονομάζονται οστεοβλάστες είναι υπεύθυνα για τη δημιουργία της οστικής μονάδας, ενώ άλλα ειδικά κύτταρα που ονομάζονται οστεοκλάστες είναι υπεύθυνα για τη διάσπαση, αυτή η διαδικασία ονομάζεται οστική αναδιαμόρφωση και πρέπει να βρίσκεται πάντα σε ισορροπία, σε αυτή την ισοροποία και στη διατήρηση της εναρμονισμένης ταχύτητάς της συμβάλλει το πολύτιμο εκουιζέτο
Επιπλέον, το πυρίτιο διεγείρει το μεταβολισμό του ασβεστίου, προωθεί το σχηματισμό του κολλαγόνου και ενισχύει τα οστά και τους συνδετικούς ιστούς.
– στη θεραπεία της αναιμία –  εκτός από το σίδηρο που περιέχει η ιππουρίδα, έχει αιμοποιητικές ιδιότητες, οι οποίες προάγουν το σχηματισμό ερυθρών αιμοσφαιρίων. 
– στην τόνωση του εξασθενισμένου οργανισμού
Είναι αποτελεσματικό σε περιπτώσεις αιμορραγίας των πληγών,
σε περιπτώσεις ρινορραγίας,
σε αιμοπτύσεις,
σε βαριές μορφές εμμηνόρροιας,
στη διάρροια και στις δυσεντερίες,
σε περιπτώσεις που έχουμε σκουλήκια και παράσιτα των εντέρων,
σε περιπτώσεις ελκών του στομαχιού,
στα δερματικά προβλήματα,
σε περιπτώσεις εύθραυστων, σπασμένων και μαλακών νυχιών,
στην πιτυρίδα,
στη ξηροδερμία του τριχωτού του κεφαλιού,
στην τριχόπτωση,
σε περιπτώσεις σμηγματόρροιας,
σε περιπτώσεις που έχουμε άτονα μαλλιά, ξηρά και με ψαλίδα μαλλιά
Στην Κίνα το χρησιμοποιούν κυρίως
σε περιπτώσεις πυρετού
στις φλεγμονές των ματιών όπως στην επιπεφυκίτιδα και στις διαταραχές του κερατοειδή χιτώνα

Σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, τα εκχυλίσματα του Equisetum arvense (κοινώς και αλογοουρά, ή ιππουρίδα)  έχουν μακρά παράδοση στη θεραπεία φλεγμονωδών διαταραχών.

-. Διάφορες χρήσεις και δοσολογίες του βοτάνου
1) Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το αφέψημα του βοτάνου στο νερό του μπάνιου μας για την αποθεραπεία διαστρεμμάτων, 
καταγμάτων,
ρευματικών παθήσεων όπως τα αρθριτικά και τη ποδάγρα.
Σε διάφορες φλεγμονές του δέρματος όπως το έκζεμα,
ο έρπης- εκχυλίσματα Equisetum giganteum L, όπως και το Copaifera reticulate Ducke έχουν ισχυρή αντιιική δράση ενάντια στο σεξουαλικά μεταδιδόμενο παθογόνο ιό του απλού έρπητα τύπου 2 και η ακμή.
2) Το βάμμα, το έγχυμά και τα καταπλάσματά του είναι ευεργετικά και θεραπευτικά σε ρευματικούς πόνους,
σε κατάγματα,
σε οστεοπενία,
σε οστεοπόρωση,
σε χιονίστρες,
σε έλκη ποδιών,
σε πληγές και σε εγκαύματα. 
3) Το αφέψημά του και το έγχυμά του είναι ευεργετικά και θεραπευτικά σε περιπτώσεις προστατίτιδας,
διάρροιας,
αιμορραγιών,
οστεοπόρωσης και οστεοπενίας, αλλά και για κατάγματα και βλάβες των οστών,
αιμοπτύσεων,
διαβήτη,
σε βαριές μορφές εμμηνόρροιας,
σε στομαχικά έλκη,
σε φλεγμονές του ουροποιητικού,
σε περιπτώσεις καταγμάτων,
διαστρεμμάτων και ρευματικών παθήσεων
4) Το αφέψημά του μπορεί ακόμα να χρησιμοποιηθεί σε περιπτώσεις λοιμώξεων της στοματικής κοιλότητας και
σε φλεγμονές του λαιμού
Το πολυκόμπι το βρίσκουμε στην μορφή νωπού βοτάνου,
αποξηραμένου βοτάνου,
σε κάψουλες,
σε βάμμα και
σε αλοιφή.
-. Ρόφημα για το ουρικό οξύ και την ουρική αρθρίτιδα
Χάρη στη διουρητική του δράση, το ρόφημα του εκουιζέτο προάγει την αποβολή της περίσσιας του ουρικού οξέως, συμβάλλοντας έτσι στην ανακούφιση από τους πόνους της ουρικής αρθρίτιδας.
Η  Maria Treben στις συμβουλές που βρέθηκαν στα τετραδιά της,  συνιστούσε ένα έως δύο ροφήματα την ημέρα.
Τρόπος χρήσης
έγχυμα εκουιζέτο : ρίχνουμε ένα κουταλάκι του γλυκού αποξηραμένο εκουιζέτο  αν είναι φρέσκο χρησιμοποιούμε διπλάσια ποσότητα, σε ένα φλιτζάνι βραστό νερό, σκεπάζουμε και αφήνουμε να εμποτιστεί για 10 με 15  λεπτά.
σουρώνουμε και… είναι έτοιμο!
-. Φυσική θεραπεία για καλύτερη εμφάνιση
Το εκουιζέτο ομορφαίνει  και αναζωογονεί το δέρμα μας,
θεραπεύει επίμονες δερματικές παθήσεις και δυναμώνει τα νύχια.
Είναι ένα από τα πιο γνωστά βότανα για τη θεραπεία του δέρματος και του τριχωτού της κεφαλής.
Δυναμώνει τις ρίζες των μαλλιών,
εξαφανίζει την πιτυρίδα, προάγει την ανάπτυξη των μαλλιών και συντελεί στη θεραπεία της αλωπεκίας – τριχόπτωσης.
Για την εξωτερική περιποίηση των μαλλιών μας, ανακατεύουμε τέσσερις σταγόνες βάμμα εκουιζέτο με δύο κουταλιές της σούπας ελαιόλαδο και κάνουμε μασάζ στο κεφάλι μας για 10 λεπτά. Επαναλαμβάνουμε τη διαδικασία τέσσερις φορές την εβδομάδα.
– Πως λουζόμαστε:
– Στη χούφτα μας βάζουμε όση ποσότητα χρειαζόμαστε από ένα ουδέτερο σαμπουάν.
– Ρίχνουμε πολύ λίγο ξεστό νερό στη χούφτα μας
και απλώνουμε το σαμπουάν στα μαλλιά.
Αρχίζουμε να λουζόμαστε κάνοντας μασάζ,χωρίς στην αρχή να βρέξουμε τα μαλλιά μας.
Αυτός είναι ένας πολύ εύκολος τρόπος ώστε να φύγει εύκολα το λάδι από τα μαλλιά μας.
-. Πως συλλέγουμε εκουιζέτο
Aν θέλουμε να συλλέξουμε το πολυκόμπι , συλλέγουμε τα υπέργεια πράσινα μέρη του καθ όλη την διάρκεια της ανάπτυξής του.
Διευκρινήσεις:
Πρέπει να γνωρίζουμε ότι όταν κάνουμε μπάνιο με βότανα: 
~ δεν παραμένουμε στο νερό για πάνω από είκοσι λεπτά το πολύ μισή ώρα
~ δεν παραμένουμε στο νερό όταν αυτό έχει κρυώσει
~ όταν βρισκόμαστε μέσα στη μπανιέρα προσέχουμε το νερό να μας σκεπάζει μέχρι λίγο κάτω από την καρδιά μας, η οποία πρέπει πάντα να μένει ακάλυπτη
~ δεν χρησιμοποιούμε το πολυκόμπι στη διάρκεια της εγκυμοσύνης
~ δεν χρησιμοποιούμε το πολυκόμπι στη διάρκεια του θηλασμού
~ δεν χρησιμοποιούμε το πολυκόμπι για περισσότερο από ένα μήνα διότι μπορεί να δημιουργήσει πεπτικά προβλήματα
~ το πολυκόμπι είναι ισχυρό διουρητικό και πάντα ζητάμε τη συμβουλή του γιατρού μας αν παίρνουμε και άλλα διουρητικά φάρμακα ή βότανα
~ το πολυκόμπι σαν ισχυρό διουρητικό χρειάζεται μεγάλη προσοχή στα άτομα με χαμηλό κάλιο διότι μπορεί να υπάρξει υποκαλιαιμία
~ ζητάμε πάντα τη συμβουλή και την επίβλεψη του προσωπικού μας γιατρού ή κάποιου ειδικού υγείας ειδικά εάν παίρνουμε και άλλα φάρμακα ή βότανα για διάφορες άλλες παθήσεις και χρειάζεται να πάρουμε πολυκόμπι
~ υπάρχει ένα είδος του βοτάνου το Equisetum palustre** , το οποίο περιέχει ορισμένα τοξικά αλκαλοειδή – ένζυμο thiaminase – για αυτό το συγκεκριμένο είδος της οικογένειας του βοτάνου δεν πρέπει να χρησιμοποιείται, διότι σε μεγάλες ποσότητες μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα υγείας

Αυτό είναι λοιπόν το πολυκόμπι η περίφημη ιππουρίδα των αγρών, ένα βότανο λίγο-πολύ άγνωστο, αλλά με πλήθος ισχυρών θεραπευτικών ιδιοτήτων.
Χρησιμότατο, χάρη στις μεγάλες ποσότητες πυριτίου που περιέχει και στις ισχυρές του θεραπευτικές ιδιότητες.

Κείμενο και επιμέλεια κειμένου:thalia – botanologia.gr

μελέτες, έρευνες, δημοσιεύσεις:
https://www.researchgate.net
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28807852/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24723963/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/4094471/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24494034/
https://www.botanical.com/botanical/mgmh/h/hortai39.html
https://medlineplus.gov/druginfo/natural/843.html
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25410066/
https://www.sciencedirect.com/topics/agricultural-and-biological-sciences/equisetum-arvense
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0378874104003861
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4132922/
* https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5832138/
** https://www.nature.com/articles/srep11942
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4920040/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7954623/